Apostata J. Listy

[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.201List uszkodzony, brakuje mianowicie początku.2Istota społeczna, termin wprowadzony przez Arystotelesa, Polityka 1253, do-słownie istota żyjąca w mieście-państwie (polis), formie politycznej rozwiniętej przezGreków3Mojżesz, cytat z ks.Genezis III 21.4O złotym deszczu mówi Pindar, Olimp.VII 49.Rodyjczykom wiodło się.po-myślnie w okresie hellenistycznym, kiedy dzięki ożywionemu handlowi się wzbo-gacili.5Scytowie niegościnna, prawdopodobnie dlatego, że mieszkali nad MorzemCzarnym, zwanym początkowo przez Greków Morzem Niegościnnym, Pontos Aksei-nos.6Cytat z Homera, Iliada XIV 57 58.7Dion z Syrakuz był uczniem Platona; rządził przez krótki czas Syraku-zami.Plutarch poświęcił mu specjalną biografię.8Empedotym, filozof i fizyk, autor traktatu o akustyce.J.Bidez, Iulianiimperatoris Epistulae, leges, poematia, fragmenta ��r��, Paris 1922, s.214, przytaczazródła, w których Empedotym cytowany jest na równi z Pitagorasem.9Aluzja do sceny z Iliady I 23, o której była już mowa powyżej.10Tartar, najniższa część Hadesu, przeznaczona dla zbrodniarzy; Hades,miejsce bytowania dusz po śmierci.Por.opis Hadesu i Tartaru u Homera, w XI ks.Odysei.11Archiloch i Hipponaks, przedstawiciele jońskiej poezji jambicznej,VII VI w.p.n.e., znani ze swego nieumiarkowanego języka.12Do przedstawicieli starej komedii zalicza się Kratinosa, Eupolisa i, zwłaszcza,Arystofanesa (V w.p.n.e.).13Chryzyp (III w.p.n.e.), właściwy twórca szkoły stoików, kierunku zapo-czątkowanego jeszcze przez Arystotelesa (IV w.).14Zenon z Kition (na Cyprze), wybitny przedstawiciel szkoły stoików.15Epikur (III w.p.n.e.), założyciel kierunku i szkoły filozoficznej zwanej odniego epikurejską.16Pyrron z Elidy (IV III w.p.n.e.) w filozofii twórca kierunku sceptycznego.17Amfiaros, postać z mitologii greckiej, sławny wieszczek występującyw Iliadzie.18Wyprawa siedmiu przeciw Tebom, wątek mitologiczny grecki, stanowił treśćdramatu Ajschylosa, sławnego tragika ateńskiego (VI/V w.p.n.e.), pod tym tytułom.19Kadmejczycy, nazwa wywodząca się od zamku tebańskiego, Kadmei, rze-komo założonego przez Fenicjanina Kadmosa.Kadmejczycy to samo co Tebanie.20Luka w tekście, prawdopodobnie spowodowana przez kopistę chrześcijańskiego.46 (90)JULIAN DO FOTINUSA1List ten według trafnego sądu wydawców belgijskich (Bidez-Cumont, Iuliani Epistulae, leges" ,., p.146) napisany być musiał po przybyciu Ju-liana do Antiochii, miejsca zamieszkania przeciwnika Fotinowego, Diodo-ra (lipiec 363) dokładniej mówiąc, po poznaniu z widzenia Diodora,opisywanego ze wskazującą na autopsję szczegółowością.Zachowanyw trzech strzępach, stosunkowo niedawno wydobytych z pisarza póznegoi mało poczytnego przez M.Haupta, nie jest on mimo swej fragmentarycz-ności pozbawiony znaczenia i wagi.Dowodzi on przede wszystkim, że Ju-lian organizując przeciw Kościołowi wielką koalicję żywiołów wrogich nieunikał także bliższych kontaktów z rozsadzającymi go od środka herezja-mi, a następnie nadaje charakter pewnika przypuszczeniom niektórychuczonych (L.wikliński, T.Zieliński), że ten po Konstantynie z władcówRzymu największy, językiem Rzymu, tj.łaciną, władał słabo.Trudnoo większy co do języka kontrast niż istniejący między drugim łacińskimlistem Juliana a wcześniejszym do Konstancjusza z Galii i pózniej doFotinusa ze stolicy Syrii, Antiochii.W pierwszym widzimy łacinę nie-klasyczną, oczywiście, lecz dobrze wyrobioną i giętką, niekiedy naweturoczystą i dostojną, zdradzającą rękę zawodowego retora; w drugiej,wprost przeciwnie, mimo gramatycznej prawidłowości łacinę niezręcznąi nieporadną; autor nie włada swobodnie materiałem językowym i nieumie rozłożyć go tak, aby każdy wyraz trafił na swoje miejsce, i chciałbyuniknąć nagromadzenia form o jednakowym zakończeniu.Sprzeczność tęusuwa, jak sądzę, przypuszczenie, że przy pisaniu listu pierwszego Julianmiał do dyspozycji wychowanków słynnej szkoły retorycznej w Autun(Augustodunum), przy pisaniu zaś w wielkim środowisku greckim, Antio-chii, listu do biskupa łacińskiego w Sirmion, Julian skazany był na włas-ne zasoby, działał proprio Marte", ponieważ jedyny władający łacinąw jego otoczeniu człowiek, Ammianus, jako wysoki oficer, często bywałsłużbowo zajęty.Pisarz wieku VI, Hermianus Facundus, przytacza z listu cesarza doFotinusa trzy niżej podane ustępy, poprzedzone takim oto zagajeniem: Julian cesarz, Chrystusowi niewierny, do Fotinusa pisze przeciw Diodo-rowi".Ustęp pierwszy brzmi: ,,Ty, Fotinusie, wydajesz mi się zaufania godnyi zbawienia najbliższy, słusznie dowodząc niepodobieństwa wprowadzeniado żywota matki tego, kogo sam on, pełen wiary, za boga uznaje.Nato-miast Diodor2, Nazarejczyka czarodziej, który barwnymi sztukami magicz-nymi jego niedorzeczności wysubtelniał, okazał się zręcznym głosicielemreligii wieśniaczej".Ustęp drugi, z poprzednim blisko sąsiadujący post paulum" mówio nim Hermianus wygląda tak: ,,Jeżeli bogowie i boginie z muzamii Fortuną z pomocą mi przyjdą, ja wykażę, że Diodor, ten słaby [pisarz?nauczyciel?] i burzyciel praw, rozumowań i misteriów pogańskich, takżei Galilejczyków boga nowego, którego kłamliwie głosi odwiecznym, przezhańbiącą śmierć i pogrzeb ogołocił ze zmyślonej przez siebie boskości" [ Pobierz całość w formacie PDF ]

Tematy