Mikołaj Gogol Martwe dusze

[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Magnat, rozumiecie panowie,zaczął się już złościć.Rzeczywiście: naokoło pełno generałów, każdy oczekuje decyzji, rozkazów;sprawy, że tak powiem, ważne, państwowe, nie cierpiące zwłoki, każda chwila droga, a tu uczepiłsię jakiś intruz. Daruje pan powiada nie mam czasu.czekają na mnie sprawy ważniejsze odpańskich.Daje mu do zrozumienia, poniekąd delikatnie, że już najwyższy czas, by się wyniósł.Amój Kopiejkin głód, rozumiecie panowie, przycisnął go nie na żarty. Jak pan uważa,ekscelencjo, powiada, a ja nie ruszę się z miejsca, póki pan nie wyda rozporządzenia.No.możecie sobie panowie wyobrazić.odpowiedzieć w ten sposób magnatowi, któremu wystarczypalcem kiwnąć a wylecisz jak z procy, że nawet sam diabeł cię nie odnajdzie.Przecież jeżelikomuś z nas odpowie w taki sposób urzędnik niższy o jedną rangę to już grubiaństwo.No a tu cóż za dystans, dystans jaki: generał en chef i jakiś tam kapitan Kopiejkin! 90 rubli i zero! Generał,rozumiecie panowie, nic, tylko spiorunował go wzrokiem, i to jakim wzrokiem! Od takiego wzroku16Zniekształcone: aux fines herbes sos sporządzony z aromatycznych jarzyn i korzeni (w oryginale fonetycznie).17Zniekształcone: soupe d�licac�sse wykwintna zupa (w oryginale fonetycznie).108dusza ci w pięty ucieknie.A mój Kopiejkin, możecie sobie panowie wyobrazić, ani drgnie, stoi jaksłup. Cóż to pan? powiada generał i wziął go, jak to mówią, do galopu.Zresztą, prawdępowiedziawszy, obszedł się z nim jeszcze dość łaskawie.Inny by mu takiego strachu napędził, żeprzez parę dni widziałby wszystko do góry nogami, a ten powiedział tylko: Dobrze, powiada,skoro tu panu za drogo żyć i nie może pan w stolicy czekać spokojnie na decyzję o pańskim losie,to odeślę pana ciupasem.Zawołać, powiada, feldjegra! odstawić go na miejsce zamieszkania! Afeldjeger już tam, rozumiecie panowie, stoi za drzwiami.Chłopisko jakieś długie na trzy arszyny,łapę ma, możecie sobie panowie wyobrazić, już przez naturę stworzoną do grzmocenia wozniców słowem, dentysta taki.A więc go, niebożątko, na wózek i z feldjegrem. No myśli, Kopiejkin przynajmniej nie trzeba opłacać kosztów przejazdu, dobre i to.Jedzie sobie, panie dobrodzieju, zfeldjegrem i jadąc z feldjegrem niejako, że tak powiem, rozmyśla sobie: Skoro generał powiada,żebym sam sobie poszukał środków utrzymania i sam sobie radził dobrze, powiada, ja, powiada,znajdę środki! No, jak go tam odstawili na miejsce i dokąd mianowicie przywiezli, tego zupełnienie wiadomo.Tak oto, rozumiecie panowie, słuchy o kapitanie Kopiejkinie utonęły w rzecezapomnienia, w tej jakiejś tam Lecie, jak ją poeci nazywają.Ale czekajcie, panowie, tu właśniedopiero się zaczyna, można powiedzieć, wątek opowiadania.A więc, gdzie się podział Kopiejkin,nie wiadomo; ale nie minęły, możecie sobie panowie wyobrazić, dwa miesiące, jak w riazańskichlasach pojawiła się szajka rozbójników i hersztem tej szajki był, panie dobrodzieju, nie kto inny. Zaczekaj no, Iwanie Andrieiczu przerwał mu nagle policmajster przecież sampowiedziałeś, że kapitan Kopiejkin nie ma ręki i nogi, a Cziczikow.Tu poczmistrz wydał okrzyk i palnął się z całej siły ręką w czoło, nazwawszy siebie publicznieprzy wszystkich cielęciną.Nie mógł zrozumieć, jak podobna okoliczność nie przyszła mu na myślna samym początku opowiadania, i przekonał się o słuszności przysłowia: Rosjanin mądryponiewczasie , jednak po chwili zaczął kręcić i próbował się wywinąć mówiąc, że w Angliimechanika jest bardzo udoskonalona, że, jak wiadomo z gazet, ktoś wynalazł takie drewniane nogi,iż za dotknięciem niewidzialnej sprężynki nogi te nosiły człowieka Bóg wie gdzie, tak że go potemnie można było nawet nigdzie odnalezć.Ale nikt nie chciał wierzyć, że Cziczikow był kapitanem Kopiejkinem, i wszyscy uważali, żepoczmistrz za bardzo się zagalopował.Zresztą inni ze swej strony również nie dali się zapędzić wkozi róg i naprowadzeni dowcipnym domysłem poczmistrza zabrnęli omal że nie dalej.Pośródwielu w swoim rodzaju roztropnych przypuszczeń jedno było takie dziwne to nawet powiedzieć:czy czasem Cziczikow nie jest przebranym Napoleonem, że Anglik od dawna zazdrości, iż Rosjaniby jest tak wielka i rozległa, że nawet kilka razy ukazywały się karykatury wyobrażająceRosjanina rozmawiającego z Anglikiem: Anglik stoi i trzyma z tym psa na smyczy, a przez psanależy rozumieć Napoleona! Uważaj, niby, powiada, niechby tylko coś nie tak, jak ja chcę, to zarazwypuszczę na ciebie tego psa.I oto teraz, być może, wypuścili go z wyspy św.Heleny i właśnieteraz oto przekrada się do Rosji, niby to Cziczikow, a w samej rzeczy wcale nie Cziczikow.Naturalnie, uwierzyć w to urzędnicy nie uwierzyli, ale jednak zamyślili się i, rozpatrując tęsprawę każdy z osobna, znalezli, że twarz jego, jeżeli Cziczikow odwróci się i stanie bokiem, jestbardzo podobna do portretu Napoleona.Policmajster, który służył podczas kampanii roku 1812 i nawłasne oczy widział Napoleona, również musiał przyznać, że ten bynajmniej nie był wyższy odCziczikowa i że Napoleon pod względem budowy również, nie można powiedzieć, żeby był nazbyttłusty, ale też i nie chudy.Być może, niektórzy czytelnicy nazwą wszystko to nieprawdopodobnym,autor również, żeby im dogodzić, gotów wszystko to nazwać nieprawdopodobnym, ale niestety,wszystko odbyło się właśnie tak, jak zostało opowiedziane, co jest bardziej zdumiewające, iżmiasto było położone nie na odludziu, lecz przeciwnie, niedaleko od obu stolic.Zresztą należypamiętać, iż wszystko to działo się wkrótce po chwalebnym wypędzeniu Francuzów.Wówczaswszyscy nasi ziemianie, urzędnicy, kupcy, subiekci, wszyscy piśmienni, a nawet niepiśmienni, stalisię przynajmniej na osiem lat zagorzałymi politykami. Wiadomości Moskiewskie i SynOjczyzny były zaczytywano niemiłosiernie i do ostatniego czytelnika dochodziły w strzępach109niezdatnych do żadnego użytku.Zamiast pytań: Po czemu, ojczulku, sprzedaliście miarkę owsa?Jak się polowało wczoraj na ponowię? mówiono: A co tam piszą w gazetach? Czy nie wypuściliczasem Napoleona z wyspy? Kupcy bardzo się tego obawiali, bo w zupełności wierzyli wprzepowiednie pewnego proroka, już od trzech lat siedzącego w więzieniu.Prorok przyszedł niewiadomo skąd, w łapciach i w kożuchu bez pokrycia, zalatującym zgniłymi rybami, i obwieścił, iżNapoleon jest antychrystem i trzymają go na kamiennym łańcuchu za sześcioma ścianami isiedmioma morzami, ale że pózniej rozerwie łańcuch i zawładnie całym światem.Prorok zaprzepowiednię dostał się, jak się należy, do więzienia, niemniej jednak zrobił swoje i kupcomcałkiem pomieszał w głowie.Jeszcze długo, nawet przy najkorzystniejszych umowach, udając siędo restauracji w celu zapicia herbatą targu, gwarzyli kupcy o antychryście.Wielu spośródurzędników i dobrze urodzonej szlachty również mimo woli myślało o tym i zarażenimistycyzmem, który, jak wiadomo, był wtedy bardzo w modzie, dopatrywali się w każdej literze, zktórych się składało słowo Napoleon, jakiegoś szczególnego znaczenia; wielu odkryło w nim nawetapokaliptyczne cyfry.A więc nic dziwnego, że urzędnicy mimo woli się nad tym zamyślili,wkrótce jednak spostrzegli się, widząc, że wyobraznia ich już nazbyt galopuje i że wszystko tojakoś nie wygląda na prawdę.Myśleli, myśleli, tłumaczyli, tłumaczyli i zdecydowali w końcu, żenie zawadziłoby jeszcze porządnie rozpytać Nozdriowa [ Pobierz całość w formacie PDF ]

Tematy