[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Spektatora, stanowi podstawę kautski-stowskiej krytyki imperializmu i dlatego też należy zatrzymać się na nim szczegółowiej.Zacznijmy od cytaty z Hilferdinga, którego wnioski Kautsky wiele razy, między innymiw kwietniu r.1915, ogłaszał �za jednogłośnie uznane przez wszystkich teoretyków socjali-stycznych�.�Nie jest rzeczą proletariatu pisze Hilferding bardziej postępowej polityce kapitalistycznej przeciw-stawiać przeżytą już politykę ery wolnej konkurencji i wrogiego stosunku do państwa.Odpowiedzią proletariatuna ekonomiczną politykę kapitału finansowego, na imperializm, może być nie wolność handlu, lecz jedyniesocjalizm.Nie taki ideał, jak przywrócenie wolnej konkurencji stał się on obecnie ideałem reakcyjnym może być obecnie celem polityki proletariackiej, ale jedynie całkowite usunięcie konkurencji za pomocą znie-sienia kapitalizmu�122.Kautsky zerwał z marksizmem broniąc dla epoki kapitału finansowego �ideału reakcyjne-go�, �pokojowej demokracji�, �zwykłej wagi czynników ekonomicznych� albowiem ideałten obiektywnie ciągnie wstecz, od kapitalizmu monopolistycznegodo niemonopolistycznego, jest reformistycznym oszustwem.Handel z Egiptem (albo z inną kolonią czy półkolonią) bardziej �wzrósłby� bez okupacjiwojskowej, bez imperializmu, bez kapitału finansowego.Co to znaczy? %7łe kapitalizm rozwi-jałby się szybciej, gdyby wolnej konkurencji nie ograniczały ani monopole w ogóle, ani �sto-sunki� albo ucisk (czyli także monopol) kapitału finansowego, ani monopolistyczne władaniekoloniami ze strony poszczególnych krajów?Innego sensu rozumowania Kautsky ego mieć nie mogą, a ten �sens� jest nonsensem.Przypuśćmy, że tak, że wolna konkurencja bez wszelkich monopolów rozwijałaby kapitalizmi handel w szybszym tempie.Ale przecież im szybciej odbywa się rozwój handlui kapitalizmu, tym silniejsza staje się koncentracja produkcji i kapitału, rodząca monopol.I monopole już się narodziły właśnie z wolnej konkurencji! Jeżeli nawet monopole zaczęłyteraz zwalniać tempo rozwoju, to to jednak nie jest argument na rzecz wolnej konkurencji,która jest niemożliwa potem, kiedy zrodziła monopole.Obracajcie, jak chcecie, rozumowanie Kautsky ego nic oprócz reakcyjnościi burżuazyjnego reformizmu w nim nie ma.Jeśli skorygować to rozumowanie i powiedzieć, jak mówi Spektator: handel kolonii angiel-skich z Anglią rozwija się teraz wolniej niż handel z innymi krajami to również to nie ra-tuje Kautsky ego.Albowiem Anglię bije także monopol, także imperializm, tylko innegokraju (Ameryki, Niemiec).Wiadomo, że kartele doprowadziły do cel ochronnych nowego,oryginalnego typu: ochrania się (podkreślił to już Engels w III tomie �Kapitału�123) właśnie teprodukty, które nadają się do wywozu.Znany jest następnie właściwy kartelom i kapitałowifinansowemu system �wywożenia za bezcen�, �wyrzucania�, jak mówią Anglicy: wewnątrzkraju kartel sprzedaje swoje wyroby po cenie monopolistycznie wysokiej, a za granicę zbywa121K.Kautsky: �Narionalstaat, imperialistischer Staat und Staatenbund�, Nurnb.1915, S.72 i 70.122�Das Finanzkapital� (tłum.ros.), str.567.123Patrz uwagę F.Engelsa do III t.�Kapitału�, cz.1, rozdział 6 (wyd.niem.1933 r., str.142, uwaga 16).68 je po cenie groszowej żeby podkopać się pod konkurenta, żeby do maksimum rozszerzaćswą produkcję itd.Jeżeli Niemcy szybciej rozwijają handel z koloniami angielskimi niż An-glia to dowodzi to jedynie, że imperializm niemiecki jest świeższy, silniejszy, bardziejzorganizowany, że stoi wyżej niż angielski, ale wcale nie dowodzi �przewagi� wolnego han-dlu, gdyż walczy tu nie wolny handel z protekcjonizmem, z zależnością kolonialną, lecz wal-czy jeden imperializm przeciw drugiemu, jeden monopol przeciw drugiemu, jeden kapitałfinansowy przeciw drugiemu.Przewaga imperializmu niemieckiego nad angielskim jest sil-niejsza niż mur granic kolonialnych albo ceł protekcyjnych: czynić z tego �argument� narzecz wolnego handlu i �pokojowej demokracji� jest to wulgarność, zapomnienie podstawo-wych cech i właściwości imperializmu, zastąpienie marksizmu przez drobnomieszczańskireformizm.Ciekawe, że nawet burżuazyjny ekonomista A.Lansburgh, krytykujący imperializm taksamo po mieszczańsku jak Kautsky, zbliżył się jednak do bardziej naukowego opracowaniadanych statystyki handlowej.Wziął on porównanie nie jednego przypadkowo wyrwanegokraju i tylko kolonii z pozostałymi krajami, ale porównanie wywozu z kraju imperialistyczne-go 1) do krajów finansowo odeń zależnych, pożyczających odeń pieniądze i 2) do krajów fi-nansowo niezależnych
[ Pobierz całość w formacie PDF ]