Arystoteles Ustroj polityczny Aten (2)

[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Oni sprawowali urzędy, oni jedynie wchodzili w skład Rady Areopagu.Solon swoimireformami osłabił ich pozycję polityczną.114Nigdzie poza tym ustępem nie słyszymy o istnieniu w Atenach tego okresu trzech klas ��, �� (=��, ��) i ��.Jeśli ów podział nie został wymyślonypózniej, można przypuszczać, że wszystkie trzy klasy spełniały kryteria uprawniające do ubiegania sięo archontat.W każdym razie wyraznie odróżnia się tu eupatrydów od nie-eupatrydów (agroikoii demiurgoi).115Owe trzy stronnictwa (��) wyraznie wiąże się z trzema odrębnymi regionami ��(równina Aten), �� (wybrzeże, ściślej pas wybrzeża od Faleronu do Sunion), ��(północno-wschodnia, górzysta część Attyki).Arystoteles przypisuje owym stronnictwom (czy raczejich przywódcom) wyrazne oblicze polityczne i zawodowe.W rzeczywistości we wszystkich trzechregionach większość ludności zajmowała się uprawą roli.Zapewne też etykiety polityczne odnosiły siędo rodów (jeśli w ogóle) arystokratycznych odgrywających dominującą rolę w tych trzech regionach,a nie do całej ludności.116Megakles (Prosopographia Attica 9692).Wnuk Megaklesa, który był archontem w rokuzamachu Kylona.�w Megakles poślubił Agariste, córkę Klejstenesa, tyrana Sikyonu (Herodot VI,126-31).W okresie klasycznym Alkmeonidzi zamieszkiwali w trzech demach leżących międzymiastem a wybrzeżem Agryle, Alopeke i Ksypete.W okresie wcześniejszym (i pózniej) ich majątkiznajdowały się w rejonie wybrzeża od Faleronu do Sunion (rejon �� Davies, APF, s.372,374, 599).Podobnie jak Pizystratydom, przypisywano Alkmeonidom pylijski rodowód (Paus.II, 18,8 - 9), a Isokrates mówi o (kwestionowanym przez większość uczonych) pokrewieństwie Pizystratydówi Alkmeonidów.Jakkolwiek Alkmeonidzi należeli do eupatrydów i odegrali w dziejach Aten ogromnąrolę, nie musieli wcale należeć w tym czasie do bardzo starej arystokracji (Davies, APF, s.369 - 370).117Arystoteles przypisuje przywódcom stronnictw wyrazne poglądy polityczne, co nie znajdujepotwierdzenia w wydarzeniach dalej przez niego opisywanych.Zarówno pózniejsze małżeństwoPizystrata z córką Megaklesa, jak i obecność Miltiadesa z rodu Filaidów i Klejstenesa z roduAlkmeonidów na liście archontów z okresu tyranii (zob.niżej, s.716, przyp.172) nie wskazuje na to,aby arystokratów ateńskich VI w.rzeczywiście dzieliły poglądy polityczne.Walczyli oni ze sobąo władzę, co rodziło konflikty, ale nie przeszkadzało w zawieraniu sojuszy.Uznanie Megaklesa zazwolennika umiarkowanego ustroju (mese politeia) oznacza tylko tyle, że zajmował pozycję pośredniąmiędzy Likurgiem a Megaklesem.kowie), którzy dążyli do oligarchii, przywódcą ich był Likurg118; trzecie mieszkańców górzystej części kraju (diakriowie)119 z Pizystratem120 na czele,który uchodził za najbardziej oddanego sprawom ludu121.Do tych ostatnichprzyłączyli ci, którym dokuczała bieda, ponieważ utracili pożyczone pieniądze,a także ci, którzy obawiali się z powodu niejasnego swego pochodzenia.Dowodem,że obawy ich były słuszne, jest fakt, że kiedy po obaleniu tyranów przeprowadzonorewizję listy obywateli, okazało się, że wielu nieprawnie przywłaszczyło sobieprawa obywatelskie122*.Nazwy stronnictw pochodziły od terenów kraju, naktórych ich zwolennicy ziemię uprawiali.14.Pizystrat tedy, który uchodził za najbardziej oddanego sprawom ludul23a zarazem wsławił się wielce w wojnie przeciwko Megarze , zranił się sam124i namówił lud, ażeby mu dano straż osobistą, udając, że rany te zadali mu125przeciwnicy [stronnictwa].Odpowiedni wniosek postawił Aristion.Wziąwszywięc oddział tzw.pałkarzy 126* wystąpił z nimi przeciwko ludowi i opanował118Likurg syn Aristolaidesa (Herodot I, 59, 3) (Prosopographia Attica 9248) należał do rodu(Eteo)Butadów (zob.diakrowie, 725, przyp.256).Zapewne potomkiem owego Likurga był IV-wiecznyfinansista Likurg.119�� diakriowie (�� Herodot I, 59, 3; Dion.Hal.Ant.Rotn.l, 13, 3; �� Plut.Amat.763 D).Zdaniem Herodota stronnictwo powstało najpózniej w wyniku rywalizacjimiędzy pierwszymi dwoma.120Pizystrat syn Hippokratesa (Herodot I, 59, 3).Rodzina Pizystrata przypisywała sobie pochodzeniez Pylos i królewski rodowód (Herodot V, 65, 3).(Imię Pizystrat nosił syn Nestora Odyseja III,400-1).W 669/8 r.archontem był niejaki Pizystrat (Paus.II, 24, 7), być może należący do tej właśnierodziny.Dobra rodzinne Pizystrata znajdowały się w Brauronie na wschodnim wybrzeżu.Zob.Davies,APF, s.452-5.121Określenie Pizystrata mianem �� stanowi niewątpliwie element jego pózniejszegowizerunku, ale może też mieć pewne oparcie w rzeczywistości.Zapewne Pizystrat, który wywodził sięz uboższej części Attyki, jako jedyny z przywódców arystokratycznych odwoływał się do poparcia ludu,wykonując pewne gesty pod jego adresem także w okresie swych rządów.122* [��] Rewizja listy obywateli ateńskich została zapewne przeprowadzona przedprzewrotem Klejstenesa, gdyż on wciągnął na listy obywateli wielu obcych (r.508/7).Por.Arist., Polit.,1275 b [ Pobierz całość w formacie PDF ]

Tematy