[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.To zaś stanowi piękny przykład ruchu narzuconego na odległość i nie przez bezpośrednią przyczynę materialną.Tym problemem zajmuje się mój przyjaciel, Jan z Jandun, kiedy tylko cesarz nie każe mu pogrążać Awinionu w trzewiach ziemi.— Chodźmy więc wziąć kamień od Seweryna, naczy­nie i wodę, i korek.— powiedziałem podniecony.— Zaraz, zaraz — odparł Wilhelm.— Nie wiem, dlaczego tak jest, ale nigdy jeszcze nie widziałem, by jakaś machina, doskonała w opisie filozofów, okazała się równie doskonała w swoim działaniu mechanicznym.Gdy tymczasem nóż ogrodniczy wieśniaka, nie opisany wszak przez żadnego filozofa, działa należycie.Boję się, że krążenie po labiryncie ze światłem w jednej dłoni i naczyniem pełnym wody w drugiej.Czekaj, mam inny pomysł.Maszyna wskaże północ także, kiedy będziemy poza labiryntem, prawda?— Tak, ale nic nam tu po niej, bo mamy słońce i gwiazdy.— Wiem, wiem.Lecz jeśli maszyna działa na zewnątrz i wewnątrz Gmachu, czemuż nie miałoby być tak samo z naszymi głowami?— Z naszymi głowami? Bez wątpienia działają także na zewnątrz i w istocie z zewnątrz wiemy doskonale, jakie są strony Gmachu! Ale właśnie kiedy jesteśmy w środku, nie pojmujemy nic!— Otóż to.Ale zapomnij teraz o maszynie.To, że myślałem o maszynie, skłoniło mnie, bym zastanowił się nad prawami naturalnymi i nad prawidłami naszego myślenia.Owóż w czym rzecz: musimy znaleźć z zewnątrz sposób opisania Gmachu takim, jakim jest wewnątrz.— Jak to uczynić?— Daj mi pomyśleć, to nie powinno być zbytnio trudne.— A metoda, o której mówiłeś wczoraj? Nie chcesz chodzić po labiryncie robiąc znaki węglem?— Nie — odrzekł — im więcej o tym myślę, tym mniej jestem do tego przekonany.A nuż nie potrafię przy­pomnieć sobie dobrze reguły albo może, by krążyć po labiryncie, trzeba mieć poczciwą Ariadnę, która cze­kałaby przy drzwiach, trzymając koniec nici.Ale nie ma nici tak długich.A gdyby nawet były, oznaczałoby to (bajki często mówią prawdę), że aby z labiryntu wyjść, trzeba mieć pomoc z zewnątrz.Gdzie prawa zewnętrzne byłyby podobne wewnętrznym.Otóż, Adso, wykorzysta­my nauki matematyczne.Tylko w naukach matema­tycznych, jak powiada Awerroes, rzeczy znane nam są tym samym, co rzeczy znane w sposób absolutny.— Widzisz zatem, że dopuszczasz wiedzę powszechną.— Wiedza matematyczna składa się z twierdzeń zbu­dowanych przez nasz umysł w ten sposób, by zawsze funkcjonowały jako prawda, albo dlatego że są przyrodzone, albo dlatego że matematyka była wynaleziona wpierw niż inne nauki.A bibliotekę zbudował umysł ludzki, który myślał w sposób matematyczny, jako że bez matematyki nie ma labiryntów.A chodzi wszak o zesta­wienie naszych twierdzeń matematycznych z twierdze­niami budowniczego, więc z tego porównania może wyniknąć wiedza, ponieważ mamy tu do czynienia z wie­dzą o terminach opisujących terminy.I tak czy owak przestań wciągać mnie w dysputy metafizyczne.Co za diabeł ukąsił cię dzisiaj? Weź raczej, wszak masz dobre oczy, pergamin, tabliczkę, coś, na czym można robić znaki, i rysik.dobrze, masz, co trzeba, chwat z ciebie, Adso.Obejdźmy Gmach, dopóki mamy trochę światła.Krążyliśmy więc długo wokół Gmachu.To jest oglą­daliśmy z daleka basztę wschodnią, południową i za­chodnią wraz z przylegającymi do nich murami.Reszta bowiem wychodziła na urwiska, ale z racji symetrii nie powinna być odmienna od tego, co widzieliśmy.— Widzimy — zauważył Wilhelm, nakazując zapi­sywać ściśle dane na mojej tabliczce — że każda ściana ma dwa okna, a każda baszta pięć.— Teraz rozważ sobie — polecił mój mistrz.— Każdy pokój, który widzieliśmy, miał jedno okno.— Prócz pokojów siedmiobocznych — rzekłem.— I jest to naturalne, gdyż są w środku każdej wieży.— I prócz tych kilku, które nie miały okien, choć nie były siedmioboczne.— Zapomnij o nich.Najpierw znajdźmy regułę, potem postarajmy się uzasadnić wyjątki.A więc mielibyśmy po zewnętrznej stronie pięć pokojów na każdą wieżę i dwa na każdy mur, wszystkie z oknami.Ale jeśli z pokoju z oknem idzie się ku środkowi Gmachu, napotykamy kolejną salę z oknem.To znak, że chodzi o okna wewnętrzne [ Pobierz całość w formacie PDF ]

zanotowane.pl

doc.pisz.pl

pdf.pisz.pl

personata.xlx.pl