Lubiński Marek Analiza koniunktury i badanie rynków

[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.W tyra nurcie mieszcz� si� wyjaśnienia Wagemana, który uznaje faleza zjawisko i nazywa je cyklami pokoleniowymi.Jego zdaniem cechy nast�puj�cych po sobie generacji ró�ni� si� zasadniczo.Po pokoleniu energicznym i przedsi�biorczym przychodzi generacja oszcz�d-na, ostro�na i powści�gliwa.Na inny aspekt zmienności pokole� zwraca uwag� S.vonUwa�a, �e wojowniczoś� cechuje co drugie pokolenie.Uraz psychiczny spowodo-wany wojn� sprawia, i� dopiero nast�pna generacja ucieka si� do wojen jakometody rozwi�zywania problemów.Wojny, ich przygotowanie, przebieg i na-st�pstwa maj� zasadnicze znaczenie dla rytmu �ycia gospodarczego.36 wi��e powstawanie fal z walk� o przywództwo politycznew świecie.Po okresie niekwestionowanej dominacji przewaga lidera zaczynaby� podwa�ana.Przeciwko kontestatorom jest tworzona, z zwyci�ska,z dotychczasowego przywódcy.Z grona zwyci�zców wy�aniasi� nast�pnie nowy lider.Powstawanie i napi�� zwi�zanychz walk� o dominacj� w świecie powoduje d�ugie fale.Zwolennicy teorii endogenicznych próbuj� w ramach zintegrowanej kon-cepcji zawrze� przyczyny wszystkich typów waha� koniunkturalnych.W tymmyśleniu mieści si� który konsekwentnie wyjaśnia falowanie ko-niunktury ró�ni�cymi mi�dzy sob� innowacjami.Czas dojrzewania innowa-cji i absorpcja ich efektów s� ró�ne dla poszczególnych innowacji, a ponadtowielkie innowacje realizowane s� etapami, a ich nast�pstwa w strukturze go-spodarczej ujawniaj� w czasie.Cykle równie� objaśniane z odwo�aniem do czynni-ków monetarnych, a ściślej mniej lub bardziej wyrafinowanych wersji ilościo-wej teorii pieni�dza.Zgodnie z t� teori� szybszy wzrost masy pieni�nej w sto-sunku do produkcji wywo�uje wzrost cen, co z kolei pobudza produkcj�.Obserwacje empiryczne wskazywa�y, �e w XIX w.i na pocz�tku XX w.wy-st�powa�a niezbyt zbie�noś� mi�dzy cyklami d�ugimi a zmianami zapa-sów porównywanymi ze zmianami produkcji.Znacznie ubo�sza jest literatura dotycz�ca cykli Kuznetsa.Sam autor stwier-dza: Oprócz trendów jednokierunkowych przyspiesze� i zwol-nie� w kszta�towaniu si� stóp wzrostu mog� wyst�powa� ruchy w gó-i w rozci�gaj�ce si� na okres d�u�szy od cztero- dookresów cyklów koniunkturalnych, ale na tyle krótkie, �e mo�nawa� ich powtarzanie si� w ramach pe�nych okresów obj�tych naszymi szere-gami czasowymi.D�ugie fale - rozci�gaj�ce si� na 18 do 25 lat - w kszta�to-waniu si� stóp wzrostu produktu, ludności i szeregu elementów sk�adowychgospodarki stwierdzone w licznych krajach".Swoje badania przepro-wadzi� dla okresu od drugiej po�owy XIX w.do wybuchu pierwszejwojny światowej dla takich krajów, jak: Zjednoczone Królestwo, Niemcy, Szwe-cja, Australia i Stany Zjednoczone.Niezale�nie od wyst�powania ró�nego rodzaju waha� koniunktural-nych uwaga w analizie koniunktury koncentruje si� na cyklach Juglarai Poniewa� s� one równie� g�ównym przedmiotem dalszych rozwa-�a�, niniejsze uwagi maj� jedynie charakter wprowadzaj�cy.Okres jednegocyklu wynosi wed�ug Juglara 7-11 lat.Pózniej cykl o tej d�ugości przyj�tookreśla� równie� mianem cyklu klasycznego lub g�ównego.Problemem wy-odr�bniania cykli krótszych, o czasie trwania 40 zajmowa�Zaobserwowanie waha� koniunkturalnych o ró�nym czasie trwania zach�-ca do ich powi�zania w jeden wspólny schemat.Proponowane s� dwa rozwi�-37zania.Jedno sprowadza si� do stwierdzenia, �e cykl na kanwie któregoprzebiega cykl krótki, wp�ywa na proporcje faz cyklu krótkiego (rys.3).Rysunek 3Przenikanie si� ró�nego rodzaju waha� koniunkturalnychtrend cyklecykle- cykleA.Stagnacja kapitalizmu, PWN, Warszawa 1988, s.242.Zwi�zek ten najbardziej lapidarnie odzwierciedla wywodz�ce odstwierdzenie, �e ka�dy cykl d�u�szy jest trendem dla cyklu krótszego.Zatem cykl Juglara przebiega na tle cyklu Kondratiewa, a sam z kolei jestuk�adem odniesienia dla cyklu W konsekwencji w cyklach Juglara,przypadaj�cych na faz� wzrostow� cyklu Kondratiewa, mo�na oczekiwa� prze-wagi okresów o�ywienia w stosunku do okresów spadku.Pogl�d taki zdaj� si�potwierdza� dane empiryczne 3).Wyj�tkiem od tych prawid�owości s�jedynie Niemcy w latach 1919-1940, co wyjaśnia dzia�anie czynników specy-ficznych.Tablica 3cykli Kondratiewa na cykle krótszeStosunek miesi�cy ekspansji do miesi�cy spadkuFaza cyklu KondratiewaUSA Wielka Brytania NiemcyEkspansja 1848-1873 1,80 2,71 1,611873-1895 0,86 0,76 0,79Ekspansja 1895-1913 1,14 1,62 2,331919-1940 0,67 1,36 1,82yród�o: E.Mandcl, Long of Capitalisl A Mamst Lon-don - New York 1995.38Zatem stan produkcji w danym momencie zale�y jednocześnie od fazy cy-klu Kondratiewa, Juglara i w której znajduje si� gospodarka.Oczy-wiście konfiguracje faz poszczególnych cykli mog� by� bardzo ró�ne.Ponie-wa� omówienie wszystkich przypadków nie jest mo�liwe si� jedyniedo pewnych przy za�o�eniu, �e cykle na krót-sze, natomiast odwrotne jest s�absze.W cyklach Juglara, przy-padaj�cych na spadkow� cyklu Kondratiewa, skróceniu ulega faza o�y-wienia zaś faza spadkowa.O�ywienie cyklu Kondratiewa sprzyjafaz wzrostowych i skróceniu spadkowych cyklu Juglara.Podobnerozumowanie mo�na przeprowadzi� odnośnie do przeplatania cykli Jugla-ra i Kitchina.Ten oczywisty na pozór pogl�d koliduje ze spotykanymi równie� w litera-turze opiniami, �e faza wznosz�ca cyklu d�u�szego jest wynikiem przewagi latdobrej koniunktury nad latami spadku w cyklu krótszym i odwrotnie [ Pobierz całość w formacie PDF ]

Tematy