Helmold Kronika Slowian

[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Gdy przyszli614 już na miejsce przeznaczenia,rozejrzał się Wicelin w otoczeniu, stwierdził, żeodstraszające pole zieje pustką i jałowym wrzoso-612Pózniej, po założeniu w niej klasztoru (por.c.93), zaczęła nosićnazwę Neum�nster.613Zm.1169.Zob.c.87.Wiadomo o nim, że pochodził z możnegorodu Ammonidów, posiadającego dobra w pobliżu granicysłowiańskiej, i piastował w Holsztynie funkcję dowódcy pospolitegoruszenia (Overboden) oraz przewodniczył sądowi.Zob.Stoob, s.183przyp.4; F.von Aspern, Beitr�ge zur altern Geschichte Holsteins, z.1, Hamburg 1849, s.31 - 38.614Rkpsy lubecki i spokrewniony z nim wiedeński, a za nimidawniejsze edycje do Lappenberga włącznie mają lekcję przyszedł"(Wicelin).wiskiem, a mieszkańcy prostacy i nie okrzesani znaliz religii tylko imię Chrystusa.Panuje bowiem u nichwieloraki kult gajów i zródeł oraz inne zabobony.615Osiedlając się pośrodku narodu złego i przewrotnego ,na miejscu strachu i głębokiej pustyni616, tym usilniejpolecał się boskiej Opatrzności, im więcej ludzkiejpozbawiony był pociechy.Dopuścił zaś Bóg, że pozyskałsobie względy617 tego ludu.Natychmiast bowiem, skorotylko zaczął głosić chwałę Boga i szczęśliwość przyszłegożycia jak i zmartwychwstanie ciał, świeżość nie znanejdotąd nauki przeniknęła cudownie surowy lud, pierzchłyteż ciemności grzechów pod działaniem promieniejącejłaski Bożej.Tak że pozostaje wprost nie do wiary, jakietłumy ludzi skorzystały w tych dniach z sakramentupokuty; rozbrzmiewał też głos kaznodziejski Wicelina wcałym kraju Nordalbingów.Z pobożną gorliwością zacząłon odwiedzać okoliczne kościoły, udzielając ludowi618zbawczych nauk , kierując na prawą drogę błądzącychoraz jednając odstępców.Poza tym niszczył gaje święte iwszystkie zabobonne praktyki.Gdy przeto rozeszła sięwieść o jego świętości, przyszło do niego wielu tak zduchowieństwa, jak i ze stanu świeckiego, wśród nich zaśna pierwszym miejscu wyróżniali się czcigodni kapłani619Ludolf, Eppo, Ludmund, Volkward ; poza nimi byłowielu innych,615List do Filipian 2,15.616Ks.Powtórzonego Prawa 32,10.617Por.Ks.Tobiasza 1, 13: dedit illi Deus gratiam in conspectu.regis, oraz Proroctwo Daniela 1, 9.618Por.Ks.Tobiasza 1, 15: monita salutis dabat eis.619Ludolf prepozyt klasztoru w Kuzalinie (Segeberg), por.niżej c.54 - 55, 75, 94.Eppo przeor, pózniej prepozyt w Neu-z których pewna liczba już nie żyje, niektórzy wszakże aż620po dziś utrzymali się przy życiu.Ci więc związali sięświętymi ślubami, postanawiając prowadzić życiebezżenne, trwać na modlitwach i poście, ćwiczyć się wuczynkach miłosierdzia, nawiedzać chorych, karmićłaknących621 i troszczyć się tak o własne zbawienie, jak iswoich bliznich.Przede wszystkim zaś zanosili gorliwemodły do Boga o nawrócenie Słowian, by jak najszybciej622otworzył im drzwi wiary świętej.Wszakże długo Bógnie wysłuchiwał ich modłów: bo jeszcze nie jest pełnamiara nieprawości Amorejczyków dotychczas623 ani nienadszedł czas zmiłowania624 nad nimi.48.O ZWITOPEAKU 625Otóż synowie Henryka rozniecili wojnę domowąprzysparzając nowych trosk ludom Nordalbingów.StarszyZwiętopełk, chcąc sam panować, wyrządził bratu swemuKanutowi626 wiele krzywd, wreszciem�nster, zm.1163, por.c.73 n.Ludmund, pózniej prepozyt wKevenna (Zeven), por.c.54.Volkward, por.c.58, 78 (o jegośmierci w 1154).620Por.I List do Koryntian 15, 6.621Po tych słowach rkps wiedeński dodaje: atque sub professioneregule beatissimi patris Augustini.Drugi z rkpsów kopenhaskich maczęściowo uszkodzoną glosę marginalną:.professione regule beatiAugustini.622Por.Dzieje Apost.14, 26.623 Ks.Rodzaju 15,16.624Ks.Psalmów 101, 14.Dwa ostatnie cytaty biblijne Helmoldprzytoczył już w c.22.625Rkps lubecki ma tutaj tytuł: De Kanuto rege Danorum (por.następny rozdz.).626Kanut zginął jeszcze w 1127 (?) (por.niżej).Zwiętopełkpanował zapewne do 1129 r.przywoławszy sobie na pomoc Holzatów obiegł go wgrodzie Płonią.Atoli Kanut zakazał swym towarzyszomrzucać oszczepami do oblegających i siadłszy na blankachmurów przemówił do całego wojska w te słowa: Wysłuchajcie, proszę, słów moich, najlepsi mężowie,którzyście przyszli z Holzacji.Jakaż, pytam, jestprzyczyna tego, że powstajecie przeciwko przyjacielowiswojemu? Czyż nie jestem bratem Zwiętopełka? Czyż niejestem spłodzony z tegoż ojca Henryka i z mocy prawawspółspadkobiercą ojcowskiej władzy? Dlaczego więcbrat mój usiłuje wyzuć mnie z ojcowizny? Nie pałajcie627nieuzasadnionym oburzeniem przeciwko mnie, lecz628wróćcie na drogę rozsądku i skłońcie mego brata, byoddał mi część, która mi z prawa przynależy".Usłyszawszy te słowa oblegający złagodnieli629 ipostanowili dać posłuch mężowi żądającemusprawiedliwości.Za swoim pośrednictwem pojednali bracii dokonali pomiędzy nich podziału kraju.Jednakżewkrótce potem zabito Kanuta w mieście L�tjenburg 630, aZwiętopełk sam zagarnął władzę.Przywoławszy na pomoc631hrabiego Adolfa wraz z Holzatami i Szturmaramiskierował wyprawę do kraju Obodrytów i obiegł miasto,które się nazywa Orle 632.Zawładnąwszy nim ciągnął627Luzne nawiązanie do Ks.Jozuego 7,3 (por.Ewang.św.Aukasza 7, 6).628Por.Pror.Daniela 13, 49.829Por.Dzieje Apost.27,36: Animaequiores autem facti omnes.630Zob.przyp.167.631Holsztyńskiego (por.pocz.c.36).632Niem.: Werle lub Wurle; w miejscu obecnej wsi Wyckpomiędzy miejscowościami Schwaan a B�tzow.Zob.Z.Zagórski,A.Wędzki, Orle, SSS III 543.dalej aż do miasta Chyżan i oblegał je przez pięć tygodni.Wreszcie zdobywszy miasto633 i wziąwszy zakładnikówZwiętopełk powrócił do Lubeki.Również Nordalbingowiewrócili do swoich siedzib.Wicelin widząc przeto, że słowiański książę w sposóbludzki odnosi się do chrześcijan, przystąpił do niego iponowił prośbę skierowaną już do jego ojca.A skorozyskał sobie łaskę księcia, posłał do miasta Lubekiczcigodnych kapłanów, Ludolfa i Volkwarda, którzy mielizatroszczyć się o zbawienie ludu.Zostali oni przyjęciżyczliwie przez kupców, których niemałą kolonięściągnęła do owej miejscowości wzbudzająca zaufanieprawość księcia.Mieszkali w kościele położonym na634pagórku, który leży poza miastem, za rzeką.Wszakżeniewiele upłynęło czasu, a oto Rugianie uderzyli napozbawione okrętów miasto i zburzyli przedmieście wrazz grodem.Jednakowoż gdy barbarzyńcy wpadli jednymidrzwiami do kościoła, sławni kapłani uszli drugimi iznalezli ratunek w bliskim lesie, wreszcie schronili się wporcie Faldera.Wkrótce potem bardzo bogaty Holzat635Dazon zabił podstępnie Zwiętopełka.Po Zwiętopełkupozostał syn imieniem Zwinike.Jednakże i jego zabito podmiastem Artlenburg, leżącym z tamtej strony Aaby 636.633O jakim mieście Chyżan mowa, trudno powiedzieć.ZdaniemW.Bogusławskiego, Dzieje, III 553, chodzi o miejscowość Chyżyn(?), Kcyń, obecnie Ketzin k.Rostoku, u ujścia Warnawy.Zob.G.Labuda, Kcyń, SSS II 400-1.634Trawną.635W dokumencie Henryka Lwa z 1149 r.występuje jakiśVergotus filius Dasonis de Enigge (= Innien k.Nortorfu,Schmeidler) [ Pobierz całość w formacie PDF ]

Tematy