[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.U dzieci w 1-2 roku życia odruch Babińskiego 99występuje jako objaw fizjologiczny.Ma to związek z pózną mielinizacją drógpiramidowych.Osłabienie lub zniesienie odruchów powierzchownych (odruchów skór-nych brzusznych) występuje po przeciwległej połowie ciała.U dzieci doósmego miesiąca życia tych odruchów nie ma.Pojawiają się, gdy dzieckozaczyna siadać.Uszkodzenie drogi korowo-rdzeniowej przedniej powoduje niewielki nie-dowład po przeciwnej stronie uszkodzenia.Uszkodzenie obwodowego neuronu ruchowego, czyli dolnego dajeporażenie lub niedowład wiotki, ponieważ towarzyszy mu obniżenie na-pięcia mięśniowego.Odruchy zostają zniesione, pojawia się zanik mięśni,drżenie pęczkowe.Uszkodzenie neuronu obwodowego pociąga za sobą przer-wanie łuku odruchowego, co manifestuje się osłabieniem lub zniesieniemnapięcia mięśniowego.Układ pozapiramidowyUkład pozapiramidowy stanowi jednostkę czynnościową związaną z ukła-dem piramidowym.Budują go skupiska jąder i dróg występujących we wszyst-kich częściach mózgowia i rdzenia kręgowego.Zasadnicze czynności układupozapiramidowego wiążą się z ruchami skojarzonymi, odruchami podstawnymii scalaniem czynności autonomicznych.Odgrywa on rolę w rozpoczęciu i wy-konaniu czynności ruchowej somatycznej, zwłaszcza przy ruchach zależnychod woli.Uszkodzenie układu pozapiramidowego może tłumić ruchy dowolnei zastępować je ruchami mimowolnymi.W przeciwieństwie do prostszegoukładu piramidowego (jeden neuron: kora rdzeń kręgowy) drogi pozapirami-dowe docierają do poziomu odpowiednich segmentów wieloma okrężnymiszlakami.Scalanie czynności następuje na trzech poziomach - w obrębie kory,prążkowia i w nakrywce (Chusid 1973).Do ośrodków układu pozapiramidowego zaliczamy:- nowe prążkowie (łac.neostriatum) (jądro ogoniaste, skorupa),- dawne prążkowie (łac.paleostriatum) (gałka blada),- jądro podwzgórzowe (łac.nucleus subthalamus),- istotę czarną (łac.substantia nigra),- jądro czerwienne (łac.nucleus ruber),- twór siatkowaty (łac.formatio reticularis),- jądro zębate (łac.nuclei dentatus),- jądro oliwki (łac.nuclei olivares).Jądro ogoniaste i skorupa są tworami rozwojowo młodszymi (rozwijają siępózniej niż gałka blada).Nazwane są prążkowiem (łac.striatum) lub nowym 100prążkowiem (łac.neostriatum).Gałka blada nosi miano prążkowia dawnego.Jądra te określane są mianem jąder podstawnych, do których Bannister (1992)zaliczał także jądro czerwienne, substancję czarną, jądro podwzgórzowe Luysa.Jądro ogoniaste i skorupa posiadają dwustronne połączenia z istotą czarną.Drogi czarno-prążkowe mają związek z czynnością dopaminy.Funkcja jąderpodstawnych związana jest z przygotowaniem układu ruchowego do wyko-nania ruchu dowolnego.Istota czarna i gałka blada hamują napięcie mięśniowe, pobudzają ogólnieczynność ruchową, przy uszkodzeniu tych struktur pojawia się zubożenie ru-chowe.Jądro ogoniaste i skorupa i jądro podwzgórzowe działają pobudza-jąco na napięcie mięśni, a hamują ruch.Bannister (1992) zwraca uwagę na fakt, że zaburzenia ruchowe w wynikuuszkodzenia układu pozapiramidowego mogą być wynikiem rozlanego pro-cesu zwyrodnieniowego lub ogniskowego.Do ogniskowych uszkodzeń zaliczamioklonie i hemibalizm.W uszkodzeniu układu pozapiramidowego stwierdza się: zaburzenia ru-chowe i zaburzenia napięcia mięśniowego.Zaburzenia ruchoweZaburzenia ruchowe manifestują się w postaci:1.Hipokinezy albo akinezy (ubóstwa lub zniesienia ruchów mimicznychlub mimowolnych) mięśni.Akinezę spotyka się w zespole Parkinsona,w którym najsilniej wyrażone są zmiany w gałce bladej i w istocieczarnej.Zmiany te często występują w wieku podeszłym, wywołanemiędzy innymi procesem miażdżycowym.Do najczęstszych schorzeńukładu pozapiramidowego należy choroba Parkinsona.Rozpoczyna siępomiędzy 50 a 60 rokiem życia.Istotę tej choroby stanowi niedobórdopaminy w skorupie, jądrze ogoniastym i substancji czarnej.Trzypodstawowe objawy decydują o rozpoznaniu choroby Parkinsona:drżenie, spowolnienie ruchowe, sztywność mięśniowa.Chory możewykazywać objawy depresji, a w pózniejszych stadiach niekiedy roz-wija się demencja.Do bardzo ciekawych zagadnień należy wprowadzenie domózgowychtransplantacji istoty rdzennej nadnercza lub płodowej istoty czarnej,jako metody wyrównania niedoboru dopaminy w chorobie Parkinsona(Dymecki, Freed 1990, Dymecki, Kulczycki 1997).Dymecki (Dymecki, Kulczycki 1997, s.264) pisze: transplantacje dojądra ogoniastego płodowej istoty czarnej syntetyzują dopaminę, odbu-dowują prawidłową reaktywność receptorów w prążkowiu, uwalniają 101czynniki wzrostu nerwowego (NGF), stymulujące zachowanie istoty czar-nej, zwłaszcza układu mezokortikolimbicznego do produkcji nowychwypustek nerwowych, dołączających do prążkowia, tzw.sprouting.Obserwowano poprawę w okresie dwóch lat po operacji.W dalszym ciągu są prowadzone jednak eksperymenty na zwierzętach,dokonuje się krioprezerwacji (zamrażania płodowego śródmózgowia)i następnie wszczepiania.Ma to na celu stworzenie w przyszłości bankutkanek, co pozwoli na pomyślne rozwiązanie zawiłych problemów etycz-nych.Jest to o tyle konieczne, że Parkinsonizm pomimo postępów te-rapeutycznych pozostaje schorzeniem ciągle nieuleczalnym, a wyniki popodawaniu L-Dopy są zwodne.Hiperkineza i ruchy mimowolne - dyskineza są to wszystkie niepra-widłowe ruchy spowodowane uszkodzeniem układu pozapiramidowego.Obejmują one szeroki zakres zaburzeń; od najbardziej gwałtownych ru-chów hemibalistycznych przez atetozę, dystonię, kręcz karku, mioklonie.Najczęściej stwierdza się zmiany w obrębie prążkowia i w jądrach pniamózgowego.Ruchy pląsawicze są pseudocelowe, nieuporządkowane, szybkie, ob-szerne ruchy kończyn, grymasy twarzy.Mogą być objawem różnychprocesów patologicznych.W pląsawicy reumatycznej zwanej pląsawicą Sydenhama zmiany po-legają na obrzęku i przekrwieniu i najsilniej są zaznaczone w cieleprążkowym.Przeciwciała produkowane w odpowiedzi na zakażeniepaciorkowcem beta hemolizującym in vitro reagują z paciorkowcembeta hemolizującym.Inne schorzenie z grupy ruchów pląsawiczych topląsawicą Huntingtona, schorzenie dziedziczne, anatomicznie charakte-ryzujące się zwyrodnieniem komórek ciała prążkowanego, obejmującetakże korę mózgu i móżdżek
[ Pobierz całość w formacie PDF ]