[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Badania, w których stosowane są specjalne pomoce, a więc kwestionariusze czy skale ocen,stworzone ad hec do celów'określonego badania, bywają poddawane krytyce za to, że użyto wnich metod, których trafność i rzetelność nie jest zmierzona i znana.Przeprowadzenie idealnego badania wymagałoby zatem opracowania i sprawdzenia najpierwmetod badawczych i dopiero potem badania właściwej problematyki.2.Modele czynnikowe w badaniach psychoterapeutycznychKlasyczny model eksperymentu operuje jedną zmienną niezależną.Staramy się wówczas zachować wszystkie pozostałe zmienune w stałej postaci,manipulujemy natomiast jedną zmienną niezależną i w zależności od niej obserwujemyzmiany zmiennej zależnej.Zmiany w wartościach zmiennej zależnej są potem traktowane-ze statystycznie sprawdzonymstopniem prawdopodobieństwa-jako rezultat wpływu odpo'wiedniej zmiennej niezależnej.Model czynnikowy pozwala natomiast badać jednocześnie wpływ większej liczby czynników.Bierze się pod uwagę dwie lub więcej zmiennych niezależnych, z których każdą zmienia siękilkakrotnie badając ich wpływ we wszystkich możliwych kombinacjach.Można bądz manipulować obiema zmiennymi niezależnymi, bądz jedna z nich może byćuzależniona od doboru osób.Model czynnikowyporwała ocenić za pomocą techniki statystycznej analizy rozkładu lubanalizy kowariancyjnej-działanie poszczególnych zmiennych niezależnych i jednocześnieocenić efekt ich wzajemnej interakcji.Podajemy kilka najbardziej znanych przykładów.479.zastosowania modeli czynnikowgych w dziedzinie psyęehoterapii: ław, projektbaltimorski, pensyl, wański, nn (chigański i kalifornijski.Badania baltimorskieW badaniu tym, zrealizowanym w Klinice Psychiatrycznej Phippsa przyUlniwersytecie J. Hopkinsa*wBaltimore (J.D.Frank, 19591, o-bserwowano jedno-, cześnue wpływ technik psychoterapeutycznych iwąływ'osoby terapeuty na przebieg i skuteczność terapii.Zmienne sgtuacgme: pierwszą zmienną niezależną'była stosowana metoda terapii.Zastosowano trzy różne metody, a mianowicie terapię głupawą, terapię indywidualną i jakokontrolę-terapię, minimalną" (minimalny kontakQ.Koncepcja terapeutyczna była w obu wypadkach leczenia jednakowa, charakteryzowało jądążetie do poznania i korygowania zniekształceń w spostrzeganiu i w relacjach z ludzmi.W terapii indywidualnej oznaczało to większe akcentowanie terazniejszości niż przeszłości, aw terapii grupowej większe akcentowanie grupowej interakcji'niż wydarzeń zachodzącychpoza posiedzeniami terapeutyczynymi.Wykrywanie pierwszych przejawó-w nieprzystosowanego zachowania traktowano jakośrodek do wyjaśnienia aktualnego zachowania pacjenta, a nie jako cel sam w sobie.Psychoterapia grupowa odbywała się jeden raz w tygodniu przez półtorej godziny, terapiaindywidualna obejmowała jedną godzinę tygodniowo.Terapia, minimalna"polegała na przeprowadzanidkrótkich rozmów, trwających nie więcej niżpół godziny i odbywających się co dwa tygodnie.Rozmowy te dotyczyły trudności pacjenta i możliwości ich usuTllClR.Druga zmienną niezależną był tzrcpeutc.Terapeutami byli trzej psychiatrzy, będący na drugim roku.-4 bO.stażu w zakresie psychoterapii.Każdy z ruch miał doświadczenia w prowadzeniu terapii indywidualnej i grupowej.Każdy z psychiatrów przeprowadzał wszystkie trzy formy terapii, wszyscy mieli teżjednakową liczbę pacjentów, laczenie trwało w zasadzie 6 miesięcy, wyjątkowo-kro-cel, gdypsychiatra był przekonany, że pacjent skorzystał maksimum z terapii przed upływem tegoterminu.Zmienne dotyczące pacjentów nie były ta badane i, aby wykluczyć jakikolwiek ich wpływ naprzebieg eksperymentu, zastosowano metodę loowego doboru grup.Pacjentów wybrano na podstawie pierwszego badania dokonanego w ambulatorium.Byli to mężczyzni i kobiety w.wieku od 18 do 55 lat, przeważnie z nerwicami albo stanamigranicznymi: wykluczono pacjentów z organicznymi uszkodzeniami mózgu, psychopatówaspołecznych, alkoholików, a także pacjentów z ostrą psychozą i oligofrenią. Na podstawie losowego doboru zostali oni oddani pod opiekę poszczególnych psychiatrów.Ogółem w eksperymencie uczestniczyła 54 pacjentaw, po sześciu w każdej z możliwych formleczenia (tabela I).Zmienne dotyczące reakcji: oceniano a) zmiany w uświadamianiu sobie przez pacjentawłasnego subiektywnego niezadowolenia oraz b) zmiany w poziomie nieprzystosowaniaspołecznego.Niezadowolenie było operacyjnie zdefiniowane na podstawie wyników w kwestionariuszuobejmującym 41 objawów.Społeczne nieprzystosowanie zdefiniowano na podstawie 15 typów zachowania, które awykleuważa się za społecznie niepożądane.Zachowanie to było oceniane na skali nieprzystosowania przez obserwatorów na podstawieinformacji uzyskanych od pacjenta oraz od informatora pochodzącego z grona jego rodzinyalbo bliskich współpracowników.Pomiar ten przeprowadzano trzy.31-Psychoterapia.481.1 (.krotnic-przed terapią, po terapii i na podstawie katammezypo rocznej przerwie.Wielkość poprawy była określana za pomocą algebraicznej różnicy między wynikiempomiaru dokonywanego przed terapią i po terapii.Różnice w wynikach analizowano w celu stwierdzenia skuteczności użytych.Ta bel a 1.Badania baltirnorskie.Terapia grupowa.Terapia indywidualna.Minimalny kontakt.4 b 2.Metoda.Razem.Terapeuta.Ra z zła
[ Pobierz całość w formacie PDF ]