Kazimierz Przerwa Tetmajer Koniec epopei Waterloo

[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.% Daruj śmiałemu pytaniu% jesteś wolną?% Nie.% Któż jest tym szczęśliwym?% W tej chwili nikt.% Mąż?% Porzuciłam.% Dzieci.% Nie miałam.% Pani % mówił Poniatowski napełniając powtórnie kieliszki % zdawało mi się, że znamwszystkie piękne kobiety w Polsce, a nawet w Europie, widzę, że jesteś damą ze świata, jakimsposobem mogłem cię nie widzieć dotąd?% Mam lat dziewiętnaście.Od trzech lat wydano mnie za mąż, a przedtem nie pokazywanonikomu, chowano dla milionów.Aż uciekłam sobie.% Aby?% Aby ciebie zobaczyć, mój książę!Poniatowski ukląkł na kolano.Piękność szła mu w krew jak hiszpański napój ognisty.245Klęcząc począł zsuwać rękawiczki z rąk nieznajomej.Ukazały się palce śliczne, długie,wykwintne, z różowymi podłużnymi paznokciami, masą kosztownych pierścieni strojne.Po-niatowski począł je całować.Pili.Gitarkę na wstędze zdjął potem książę, powstawszy, z ramienia tancerki, aby nie przeszka-dzała.Nie chciał już pytać o nic, nic wiedzieć.Lekko, z wolna począł błądzić dłońmi po ob-nażonych ramionach pięknej pani i pochylać ją ku sobie.Już czuł, że mógł wszystko, alechciał nadać temu urok największy, urok młodzieńczy.Wolno, wolno pochylał głowę nie-znajomej ku sobie, aż usta ich spotkały się i spłynęły ze sobą.Przestali mówić.Coraz więcej, coraz więcej odsłaniał się kostium francuski, aż wreszcie oczarowanemuwzrokowi księcia wykwitł kwiat piękności nieznajomej tancerki tak cudny, jaki tylko greckiPraksyteles wymarzyć sobie zdołał.% Zali sen? Zali sen? % powtarzał Poniatowski upojony.Rozkosz rwać go zaczęła, leczwszystko to miało mieć świeżość młodości.Tak chciał, tak czuł, że trzeba.A gdy dziewiętna-stoletnie ramiona zawarły się nad nim, wydało mu się samemu, że o lat trzydzieści, w wie-deńską młodość się cofnął.Dniało już, gdy cudnej tancerce ubierać się pomagał.Zwiódł, ją pod ramię ze schodów,pomógł wsiąść do czekającej karety % uśmiechnęła się przez łzy, ręką mu pocałunek od ustposłała i konie ruszyły.% Oto jest ostatni blask młodości i życia % szepnął do siebie Poniatowski, gdy kareta za-turkotała z miejsca.Powoli wracał po wschodach na górę.W pokoju pachniały jeszcze suknie, włosy i ciałopięknej nieznajomej.Wieleż podobnych nocy przeżył tu, Pod Blachą, w Jabłonnie, w alkowach warszawskich,w Wiedniu, w Paryżu, w połowie Europy bez mała.%7łył w tym.Wojował, kochał, był kochany.Ułańska niosła go fantazja, ułańskie szczęście.Kobiety traciły panowanie nad sobą na jegowidok, rzucały mu się w objęcia.Tak zbiegły lat dziesiątki na wojnie i miłości.Gdy kamerdyner go rozebrał do snu, gdy legł w łóżku, wydało mu się, że piękna niezna-joma tancerka tańczy jeszcze przed nim menueta przy dzwięku melodyjnej, łagodnej muzyki,z gracją niewysłowioną.Westchnął.Oto ostatni blask młodości i życia % teraz pozostaje już tylko trud i śmierć.% % % % % % % % % % % % % % % % % % % % % % % % % % % % % % % % %Ta zaś, wierny druh Napoleona, z kosą w ręku powstawała znowu nad światem.KONIEC TOMU II246TOM TRZECI247Dziecko, siedząc na dywanie, śmiało się do rozpuku.Naprzeciwko niego leżał na brzuchuojciec, cesarz Napoleon, i robił najpocieszniejsze miny.Twarz jego przedłużała się lub kur-czyła, oczy przymykały lub stawały się potwornie wielkie, kręcił nosem, marszczył się jakgutaperka i od czasu do czasu wybuchał śmiechem tak, że śmieli się obydwaj razem.Nagleoparł się na łokciach, podniósł na kolanach korpus, brodę przytknął do dywanu i rozszerzyw-szy oczy szeroko, pokazał zęby.Mały Napoleon II, który trzymał w rączce grzechotkę, zasko-czony, lecz niestrwożony tym strasznym widokiem, palnął bez namysłu grzechotką w łebpotwora % potwór rozpłaszczył się na dywanie.Aapy jego rozpadły się bezwładnie, on zaśsam począł w najkomiczniejszy sposób podrygiwać i podrzucać brzuchem, wywołując nowekaskady śmiechu u zwycięzcy.% Qiou! Qiou! % wołało radośnie dziecko.Z sąsiednich drzwi wychyliła się hrabina de Montesqiou.% Qiou! Qiou! % wskazał malec opiekunce ofiarę swej odwagi i siły.% Widzę! Widzę! % rzekła hrabina de Montesqiou, z trudnością powstrzymując śmiech nawidok ruchów cesarza na dywanie.Wtem dał się słyszeć krok wojskowy w komnatach.Ce-sarz podniósł głowę.We drzwiach stanął adiutant cesarski ze słowami:% Najjaśniejszy panie! Wszystko gotowe.Cesarz wstał.Poprawił ubranie i pochwycił dziecko z dywanu w objęcia.Długo, długotrzymał je w ramionach, przyciskał do piersi i twarzy i całował, wreszcie ze łzami w oczachoddał je w ręce pani Montesqiou.Chciał odezwać się do niej, ale nie potrafił.Skinął na adiutanta i wyszedł.W pół godziny pózniej opuszczał Saint Cloud w małym czarnym trójgraniastym kapeluszui w szarym płaszczu, ze szpadą u boku.Stało się przeciwnie, jak myślał.Armia jego ni pod królem Muratem, ni pod księciem Eu-geniuszem nie oparła się w Wilnie, nie wstrzymała ścigających Rosjan, dopóki by nowych siłnie zebrał we Francji i w Europie i nie ruszył szczątkom jej na pomoc i na odwet, i zemstę takokropną, aby nawet wspomnienie nadludzkiej klęski 1812 roku w pamięci wieków zatarły.Agdy szczątki jego.armii, opuściwszy Litwę, wlokły się podobne do trupów przez Niemcy,wbrew jego przewidywaniu Rosjanie nie zatrzymali się ani nad Niemnem, ani nad Wisłą, leczposunęli się dalej.Wzgardzone, zdeptane, zmiażdżone Niemcy, które ledwo dyszały pod stopą francuską,ocknęły się, porwały do boju.York i Massenbach, generałowie, którzy stanowili ze swoimkorpusem część jego wielkich wojsk pod marszałkiem Macdonaldem, stanęli otwarcie postronie cara Aleksandra.K�rner, R�ckert, Arndt, Fryderyk Schlegel rozpalili serca i duszeniemieckie.Tugendbund chwycił za broń.Jak daleko sięgała mowa niemiecka, tak dalekozasięgło powstanie.Opierał mu się król pruski, tchórzliwy Fryderyk Wilhelm III, lękający sięi Napoleona, i własnej rewolucji patriotycznej.Lecz pójść z narodem został przymuszony.ZBerlina uciekł do Wrocławia, dalej od Francuzów, a dwudziestego ósmego lutego zawarł zRosją alians w Kaliszu.Blucher i Gneisenau bryznęli w oczy marszałkom francuskim.Konfederację Reńską i protektorat nad nią Napoleona nominalnie obalono.Car Aleksanderprzybierał postać nowego Cezara lub Druzusa mściciela.Całe Niemcy, cała Rosja ziały nie-nawiścią i żądzą boju.Wellington z Anglikami zwyciężał generałów francuskich w Hiszpanii.Od Madrytu i Lizbony aż do Kopenhagi i Petersburga wszystko stanęło przeciw Bonaparte-mu, podczas gdy Metternich balansował między myślą, że uczynienie pokoju pomiędzy Fran-cją, Rosją i Anglią byłoby un coup de maitre, a myślą, że nie trzeba uprzedzać wypadków.Albowiem widział on, że lew wojny jednym wstrząśnieniem grzywy spod ziemi wydobyłżołnierzy. Piekielny geniusz Bonapartego potrafił z wyludnionej, skrzesanej poboramiFrancji nowe krocie tysięcy ludzi wydobyć [ Pobierz całość w formacie PDF ]

Tematy