brzozowski stanisław legenda młodej polski

[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Staj�ce si�, bojuj�ce prawo ludzkie oto ta rzeczywistoS�, do której jak najbardziejzbli�a� si� powinna stanowi�ca plany dzia�ania i �ycia SwiadomoS�.Prawo jest typem i wzo-rem rzeczywistoSci dla nas.Znika tu wszelki subiektywizm filozoficzny.JesteSmy.Jedno SciSle okreSlone znaczenie maka�da chwila naszego �ycia; prawo - oto twarda, okreSlona, niezmienna nasza rzeczywistoS�.Tylko jako j a prawa- ja nasze jest czymS istotnym; - tylko stosunki mi�dzy okreSlonymi praw-nie (okreSlonymi nie w �adnym kodeksie oczywiScie, lecz w zmieniaj�cej si� nieustanniemiazdze gatunkowego �ycia) - indywidualnoSciami stosunki s� istotnie tym, czym s�.Zla�SwiadomoS� sw� z prawem, �y� prawem - jest osi�gn�� t� jednolitoS� �ycia, do której t�sknica�a mySl naszej epoki.Tym jestem, czym jestem: w sobie wykuwam to, co pozostaje: - niewykrada mi w�asnej mej rzeczywistoSci u�uda, ka�dym drgnieniem duszy bior� udzia� w rze-czywistym, nieustannym boju, ka�de moje prze�ycie ma swoj� niezaprzeczaln� wartoS�, jestcz�stk� niesko�czenie wa�nej, jedynej walki: w ka�dej chwili rozstrzygam coS i decyzja mojatrwa w �yciu.Wszystko staje si� jedynym i stanowczym, tragicznie prawdziwym: epicka rze-telnoS� walki staje si� duchowym powietrzem; otacza nas znowu klasyczna jasnoS�. Zno-wu jest tu fa�szywym s�owem.Ta jasnoS� klasyczna w tej formie nie istnia�a poza namiw przesz�oSci: to mySl nowoczesna stworzy�a j� w swym obcowaniu ze staro�ytnym Swiatem.Klasyczna staro�ytnoS� by�a tylko jednym z narz�dzi nowoczesnego samopoznania: - w rze-czywistym staro�ytnym Swiecie rozk�ad planów kulturalnych, struktura psychiki kulturalnejby�y ca�kiem inne ni� w nowoczesnej mySli, która zastanawiaj�c si� nad staro�ytnymi spo�e-cze�stwami, uczy�a si� pojmowa� i poznawa� na tym odleg�ym wzorze w�aSciw� prawd�, -anatomi� ludzkiego wspó�istnienia.Poczucie, �e mamy tu do czynienia ze Swiatem zamkni�-tym w sobie, pozwala�o rozpatrywa� spo�ecze�stwa i kultury staro�ytne z doS� znaczn� bez-interesownoSci� intelektualn�.Tam, gdzie dzi�ki specjalnym warunkom bezinteresownoS� tapowsta� nie mog�a, byt spo�ecze�stw staro�ytnych pozosta� pe�en obiektywnych i subiektyw-nych zagadek.Jak trudno na przyk�ad, jest wyrobi� sobie jasne poj�cie o Swiecie�ydowskim.Rwiat klasyczny by� szko�� mySlenia o zagadnieniach spo�ecznych i kulturalnychw sposób nie zale�ny od postulatów specjalnie okreSlonej historycznej SwiadomoSci.Rwia-domoS� badacza sta�a na zewn�trz tego Swiata i mog�a Sledzi�, jak powstawa�y formy tej za-mierzch�ej, minionej SwiadomoSci z samego �ycia.Jako fakt pierwotny ukazuje si� tu samo�ycie danej grupy ludzkiej, z jej �ycia, z prawnych i obyczajowych stosunków wyrastaj� jejpoj�cia o Swiecie zewn�trznym.Poj�cia o Swiecie zewn�trznym ukazuj� si� tu, jako wytwórprawno - spo�ecznej rzeczywistoSci.Cz�owiek w ten sposób mySli Swiat, aby skutecznymii trwa�em! wydawa�y mu si� prawno-obyczajowe formy �ycia, ustalone w jego spo�ecze�-58stwie.Rwiat intelektualny i SwiadomoSciowy istnieje tu jako synteza metod pedagogicznych,stanowi�cych t� atmosfer�, która samem swym dzia�aniem urabia psychik� obywatela dane-go spo�ecze�stwa.Wiemy, �e w rzeczywistoSci by�o inaczej, wiemy, �e Swiat wierze� prze-s�ania� staro�ytnym ludziom ich rzeczywiste, spo�eczne istnienie, �e prawo by�o dla nichwynikiem i konsekwencj� religii, ale dla cz�owieka nowoczesnego zmieniaj� si� rozk�ad i sto-sunki tych perspektyw; on nie zwi�zany przez te zamierzch�e wierzenia widzi na pierwszymplanie jako zasadnicz� rzeczywistoS�, grup� ludzk�, która �yj�c, walcz�c o swoje istnienie,wytwarza przez sam proces swego �ycia swój intelektualny, ideologiczny Swiat.Dlatego te�studia nad staro�ytnoSci� klasyczn� powinny stanowi� konieczny pierwiastek w dalszym roz-woju materializmu dziejowego.Rwiat dziejowe spo�eczny, wytwarzaj�cy swoim rozwojem,samym procesem swego �ycia pewn� psychik� - bywa zawsze pojmowany w tym zabarwie-niu, w jakiem ukazuje si� on tej psychice.Tu, w Swiecie staro�ytnym �atwiej nam dokona�tego wyzwolenia od ideologicznych przeobra�e�, które stanowi punkt wyjScia materializmudziejowego.Badania te wykaza�yby, jak wielk� metod� jest materializm dziejowy, na jak nie-wzruszonych przes�ankach opiera si� on i jak ca�kowicie nic wspólnego nie ma z tym ewolu-cyjno-ekonomicznym fetyszyzmem, który dzisiaj najnies�uszniej w Swiecie przyw�aszczy�sobie miano marksowskiego pojmowania �ycia i historyi [ Pobierz całość w formacie PDF ]

Tematy