Platon Pseudo Zimorodek i inne dialogi (2)

[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Głosowaniu w tej sprawie sprzeciwił się jako jedynyz prytanów, Sokrates, który uznał to głosowanie za sprzeczne z prawem.(Ksenofont, Historia grecka, 1, 7).29Teramenes i Kalliksenos byli oskarżycielami wodzów.30Euryptolemos, syn Peisianaksa, występował w obronie oskarżonychwodzów (Ksenofont, tamże).31Mitologia opowiada o dwóch Skyllach.Jedną z nich był bajecznypotwór, który czyhał na żeglarzy w Cieśninie Messyńskiej, oddzielającejSycylię od Italii.Drugą była córka króla Megary, Nizosa, która dopuściłasię zdrady, gdyż chcąc zapewnić zwycięstwo Minosowi, obcięła z głowyojca purpurowy włos, zapewniający mu niezwyciężoność Skylla bowiem roz-miłowała się w Minosie.Ten jednak ukarał zdradę Skylli i kazał ją utopić,a bogowie zamienili ją w ptaka.Centaury bajeczne istoty, półludzie--półkonie, które miały zamieszkiwać niegdyś góry Tesalii.Sokrates podajeSkyllę i centaura jako przykłady tego, co nie istnieje.32Wałkowane na użytek szkolny argumenty, którymi posługiwała sięfilozofia epikurejska, nie mogły dać pociechy temu, kto jak Aksjochos stanął wobec zbliżającej się śmierci.33W dialogach pózniejszego okresu Platon wkłada w usta Sokratesawłasne poglądy na sprawę nieśmiertelności duszy.34Znaczenie, jakie autor nadaje tu terminowi �� (łac.spiritus,tchnienie, duch) przyjmowane w filozofii stoików, było obce Platonowi.35Mowa o wyprawie króla perskiego Kserksesa na podbój Grecji w 480 r.36Herodot wymienia Gobryasa wśród dowódców wojsk perskich (Dzieje,7, 72).O wysianiu Gobryasa na Delos i o jego jakoby wnuku, czarodzieju,nic nie wiadomo.37Według legendy wyspa Delos była miejscem narodzin Apollina i Ar-temidy.38Imiona dwóch dziewic, które według legendy wysłano na Delos.Herodot podaje imiona Arge i Opis, lecz opowiada, że pózniej przybyłydwie inne dziewice: Hyperoche i Ladike, które przywiozły od Hyperborej-czyków dary ofiarne Według mitu greckiego na Dalekiej Północy zamiesz-kiwał szczęśliwy lud, Hyperborejczycy, który czcił szczególnie Apollina.Herodot powątpiewał w istnienie takiego ludu (Dzieje, 4, 32-35).39Według mitologii greckiej po Uranosie przejął władzę nad światembóg Kronos, którego potem pozbawili tej władzy jego synowie.Oni zaśpodzielili się władzą w ten sposób, że Zeus objął władzę nad niebem, Po-sejdon władzę nad morzem, Pluton zaś, którego nazywa się również Hadesem,nad światem podziemnym, czy jak to przedstawia tu autor nad tąpółkulą wszechświata, która jest poniżej" ziemi.40W królestwie Plutona płynęły rzeki, z których najsławniejszą był Styks.Autor wymienia tu jedynie Acheron i Kokytos.Woda rzeki czy też zródłazwanego Lete dawała duszom zmarłych zapomnienie.41Dusze zmarłych, które wchodziły do królestwa Plutona, stawały naj-pierw przed trybunałem sądowym, który składał się z trzech sędziów.Wedlug jednego mitu sędziami byli Minos, Ajakos i Radamantys, wedługinnego Minos, Ajakos i Tiiptolemos.Autor wymienia tutaj tylko dwóch.Radamantys był bratem Minosa, króla Krety.42Choreg, obywatel ateński, który na własny koszt przygotował występychóru.43Misteria czyli wtajemniczenia u Greków i Rzymian miały zaspokoićdążenia tych, którzy szukali głębszego życia religijnego.Misteria łączyłysię z tajemnymi obrzędami, do których mieli dostęp tylko wtajemniczeni.Wtajemniczony (��) stawał się niejako krewniakiem czy powinowatymdanego bóstwa.W Atenach najbardziej rozpowszechnione były misteriaeleuzyńskie w Eleuzis, mieście położonym nad Zatoką Sarońską w pobliżuAten.Eleuzis było ośrodkiem kultu bogini Demeter i jej córki Kory czyliPersefony.44Herakles udał się do siedziby zmarłych, aby stamtąd przyprowadzićpsa, Cerbera, który pilnował bram królestwa Plutona.Dionizos, bóg wina,udał się tam natomiast, aby wyprowadzić stamtąd swoją matkę Semelę-i swoją małżonkę.Ariadnę.45Boginią eleuzyńską była Demeter, bogini urodzajów.46Erynie, boginie zemsty, których wymieniono trzy, strzegły porządkuspołecznego i ścigały przestępców, zwłaszcza zaś zabójców.Zaliczane dobóstw podziemnych.47Ereb, jedna z nazw królestwa podziemnego.Erebem nazywano jużto całe królestwo podziemne, już to tę część, w której miały przebywaćdusze bezbożnych.Chaosem nazywano pierwotny stan wszechświata, gdyżywioły były jeszcze przemieszane ze sobą.Chaosem nazywano równieżbóstwo podziemne, które zrodziło Ereb i Noc.Tartarem nazywali Grecynajniższą część królestwa podziemi, gdzie przebywali ci, którzy dopuścilisię występków najbardziej odrażających.48Autor wymienia tych, których mitologia umieściła w Tartarze: Da-naidy, mężobójczynie, które w noc poślubną zgładziły swoich mężów,skazane na napełnianie wodą beczki bez dna; Tantal skazany na wiekuistąmękę głodu i pragnienia za to, że ugościł bogów podając im w potrawieciało swojego syna; Tytios, gigant, skazany na rozdzieranie przez sępyjego wątroby za to, że chciał zbeszcześcić matkę Apollina i Artemidy;Syzyf, za liczne oszustwa, jakich się dopuścił wobec bogów, skazany najałową pracę wtaczania na szczyt góry ciężkiego głazu, który mu się wciążwymykał z ręki i spadał na dół.49J.Souilhe zauważa, że autor Aksjochosa nie odróżnia Mścicielek odErynii (s.134).SYZYF1Być może, iż tu jest mowa o Stratoniku, słynnym kitarzyście, którypisał również satyry.2To by wyjaśniało, co rozmówca w dialogu miał na myśli, gdy mówił,że Stratonik popisywał się słowem i czynem, gdyż jako muzyk mógł swójwykład ilustrować grą na kitarze.Wiadomo jednak, że i sofiści nie tylkopopisywali się mowami., lecz również przechwalali się swoimi umiejętnościamiw zakresie rzemiosł (Platon, Hippiasz mniejszy, 368 B-C).3Archontowie, urzędnicy państwowi, w szczególności ci, którzy sprawo-wali najwyższe urzędy.W różnych państwach i miastach greckich różnybył zakres władzy archontów.W Atenach archontowie byli wybieranii sprawowali władzę przez czas ograniczony.4Farsalos, miasto w południowej Tesalii, wsławione pózniej zwycięstwemCezara nad Pompejuszem.O Syzyfie z Farsalos wspomina historyk Teopompos.O tym Syzyfiewiadomo tylko tyle, że żył współcześnie z Filipem Macedońskim.6Sokrates chce ograniczyć rozważania do samego pojęcia obradowania,pozostawiając na boku bardziej złożone pojęcia, które są znaczeniamiwyrażeń: dobrze radzić, zle radzić, pięknie radzić i tym podobnych.6Gra w cetno-licho.Słowo cetno znaczyło w języku staropolskim liczbęparzystą, licho liczbę nieparzystą.Prostą zasadę tej gry wyjaśnia w dia-logu Sokrates.7Kallistratos, imię częste u Greków [ Pobierz całość w formacie PDF ]

Tematy