[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.DziÄ™ki temu uwypuklone zostaÅ‚o nadzwyczajne bogacÂtwo naszych Å›mierci.Najczęściej umiera siÄ™ przez doÂtkniÄ™cie źle uziemionych urzÄ…dzeÅ„ elektrycznych, rzaÂdziej w kÄ…pieli, a najrzadziej oddajÄ…c mocz z mostowego przejÅ›cia dla pieszych na przewody wysokiego napiÄ™cia, ,gdyż to jest znów liczba tylko uÅ‚amkowa na minutÄ™.Sumienni Johnsonowie podajÄ… w odnoÅ›niku, że umieraÂjÄ…cych przy torturze prÄ…dem nie można rozdzielić na zabitych nieumyÅ›lnie (gdy zbyt silnego napiÄ™cia użyto bez intencji mordu) i z peÅ‚nym rozmysÅ‚em.Jest też statystyka sposobów, jakimi żywi pozbyÂwajÄ… siÄ™ umarÅ‚ych, od pogrzebów z trupiÄ… kosmetykÄ…, chórami, kwieciem i religijnÄ… pompÄ… aż po metody prostsze i taÅ„sze.Rubryk tu wiele, bo jak siÄ™ okazuje, w krajach wysoko ucywilizowanych wiÄ™cej trupów wrzuca siÄ™ w workach z kamieniem albo wcementowanych nogami w stare wiadra, albo pokawaÅ‚kowanych i nagich do glinianek, do jezior, wiÄ™cej też (to sÄ… osobne liczby) owiniÄ™tych w stare gazety bÄ…dź w zakrwawione szmaty trupów ciska siÄ™ na wielkie wysypiska Å›mieci, aniżeli w krajach Trzeciego Åšwiata.Ubożsi nie znajÄ… niektórych sposobów pozbywania siÄ™ zwÅ‚ok.Widać nie dotarÅ‚y tam jeszcze razem z finansowÄ… pomocÄ… odpowiednie dane z paÅ„stw wysoko rozwiniÄ™tych.Natomiast wiÄ™cej noworodków zjadajÄ… w biednych krajach szczuÂry.Te dane mieszczÄ… siÄ™ na innej stronie, lecz aby ich czytelnik nie uroniÅ‚, znajdzie kierujÄ…cy gdzie trzeba odÂnoÅ›nik, a chcÄ…c kosztować książkÄ™ na maÅ‚e wyrywki, można posÅ‚użyć siÄ™ alfabetycznym spisem rzeczy, w któÂrym jest wszystko.JakoÅ› nie da siÄ™ dÅ‚użej utrzymywać, że to sÄ… sterty suchych, nic nie mówiÄ…cych, nudnych cyfr.Zaczyna siÄ™ doznawać zdrożnego zaciekawienia, iloma innymi jeszcze sposobami ludzie umierajÄ… w każdej minucie lektury j palce przy kartkowaniu stron stajÄ… siÄ™ jakby troszkÄ™ lepkie.OczywiÅ›cie potniejÄ…, bo to nie może być przeÂcież krew.Åšmierć z gÅ‚odu jest zaopatrzona w odnoÅ›nik podaÂjÄ…cy, że owa tablica (bo trzeba byÅ‚o osobnej tablicy, z rozbiciem na wiek zagÅ‚odzonych; najwiÄ™cej umiera dzieci) ważna jest tylko dla roku wydania książki, wielÂkość ta bowiem roÅ›nie szybko, i to w postÄ™pie arytmetycznym.Åšmierć z przejedzenia też siÄ™ wprawdzie zdaÂrza, lecz jest 119 000 razy rzadsza.W tych danych jest coÅ› z ekshibicji i coÅ› z szantażu.WÅ‚aÅ›ciwie miaÅ‚em ochotÄ™ tylko zerknąć do tego dziaÅ‚u, lecz czytaÅ‚em go potem jakby od przymusu, tak jak czÅ‚owiek czasem odlepia sobie opatrunek od krwawiÄ…cej rany, żeby jÄ… zobaczyć, albo dÅ‚ubie szpilkÄ… w dziurze bolÄ…cego zÄ™ba.To boli, ale trudno przestać.Te cyfry sÄ… jak Å›rodek bez.zapachu i smaku, powoli wsÄ…czajÄ…cy siÄ™ w mózg.A przeÂcież ja tu omal żadnej nie wymieniÅ‚em i nie zamierzam wyliczać choćby głównych działów marazmu, uwiÄ…du, kalectw, narzÄ…dowych zwyrodnieÅ„, bo zaczÄ…Å‚bym cytoÂwać książkÄ™, gdy mam tylko napisać z niej recenzjÄ™.WÅ‚aÅ›ciwie jednak te uporzÄ…dkowane rubrykami, ustawione w tablicach sÅ‚upki cyfr o wszystkich rodzajach.Åšmierci, te ciaÅ‚a dzieci, starców, kobiet, noworodków wszystkich narodowoÅ›ci i ras, bezmaterialnie obecne.poza kolumnami liczb, nie sÄ… głównÄ… sensacjÄ… tej książki.Napisawszy to zdanie zastanowiÅ‚em siÄ™, czy mówi prawdÄ™, i powtórzÄ™: nie, nie sÄ….Z caÅ‚ym tym ogromem konania ludzkiego jest tak trochÄ™, jak z wÅ‚asnÄ… Å›mierciÄ…: jakby siÄ™ już o tym uprzednio wiedziaÅ‚o, a tylko Ogólnikowym i mglistym sposobem, którym pojmujemy nieuchronność wÅ‚asnej agonii, choć nie znamy jej wyÂglÄ…du.WÅ‚aÅ›ciwy ogrom życia w jego cielesnoÅ›ci ukazuje siÄ™ już od pierwszych stron.Podane tam fakty sÄ… nie do podważenia.Można bowiem w koÅ„cu powÄ…tpiewać, czy dane dziaÅ‚u umierania sÄ… Å›cisÅ‚e.OpierajÄ… siÄ™ wszak na przeciÄ™tnych.Trudno uwierzyć, żeby taksonomia i kauzalistyka zgonów byÅ‚y uchwycone z peÅ‚nÄ… dokÅ‚adnoÅ›ciÄ….ZresztÄ… lojalni autorzy wcale nie ukrywajÄ… przed nami możliwych odchyleÅ„ statystycznych.Już wstÄ™p bardzo porzÄ…dnie opisuje metody użyte do obliczeÅ„, a nawet zawiera wzmianki o zastosowanych po temu komputeÂrowych programach.Metody te nie wykluczajÄ… tak zwaÂnych standardowych dewiacji, ale one nie majÄ… żadnego znaczenia dla tego, kto czyta, bo cóż wÅ‚aÅ›ciwie za różÂnica, czy na minutÄ™ umiera siedem tysiÄ™cy osiemset noÂworodków, czy osiem tysiÄ™cy sto? ZresztÄ… te odchylenia majÄ… być nikÅ‚e przez tak zwany efekt bilansowego -zaÂtarcia.Wprawdzie ilość porodów (skoro siÄ™ już o nich powiedziaÅ‚o) jest niejednakowa w różnych porach roku i doby, ale na ziemi wszystkie pory dnia, nocy i roku współistniejÄ… nieraz, wiÄ™c suma przyporodowych Å›mierÂci pozostaje staÅ‚a.SÄ… jednak rubryki z danymi od wnioÂskowania poÅ›redniego i okólnego, bo na przykÅ‚ad ani policje paÅ„stwowe, ani prywatni mordercy, zawodowi czy amatorzy (z wyjÄ…tkiem ideowych), nie ogÅ‚aszajÄ… danych o efektywnoÅ›ci swej pracy.Tam bÅ‚Ä…d wielkoÅ›ci istotnie może być spory.Natomiast statystyki pierwszego dziaÅ‚u sÄ… niepodwaÂżalne.PodajÄ…, ile jest ludzi, a tym samym żywych ciaÅ‚ ludzkich w każdej minucie, wyjÄ™tej z 525 600 minut każÂdego roku.Ile jest ciaÅ‚, to znaczy: ile mięśni, koÅ›ci, żółÂci, krwi, Å›liny, pÅ‚ynu mózgowo-rdzeniowego, kaÅ‚u i tak dalej.Jak wiadomo, kiedy rzÄ…d wielkoÅ›ci do uzmysÅ‚owieÂnia jest bardzo duży, popularyzator chÄ™tnie ucieka siÄ™ do obrazowych zestawieÅ„, i to samo robiÄ… Johnsonowie
[ Pobierz całość w formacie PDF ]