[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.W latach 1956-1957 uczony buÅ‚garski Georgijew ustaliÅ‚ zgodność jÄ™zyka poematów Homerai jÄ™zyka linearnego B.JÄ™zykoznawca buÅ‚garski stwierdziÅ‚, że potoczny jÄ™zyk Achajów stanowi prototyp, podstawÄ™ dialektu homerowego , którym posÅ‚ugiwano siÄ™ w czasach162mykeÅ„skich.Po upÅ‚ywie roku przyjaciel i współpracownik Ventrisa J.Chadwick opublikowaÅ‚ pracÄ™pt.Elementy mykeÅ„skie w dialekcie homerowym.Chadwick wziÄ…Å‚ szereg okreÅ›leÅ„spotykanych w tabliczkach Achajów i porównaÅ‚ je z jÄ™zykiem Greków klasycznych.OkazaÅ‚o siÄ™, że w jÄ™zyku klasycznym wystÄ™powaÅ‚y nie w żywej mowie, lecz jedynie w jÄ™zykupoetyckim (podobnie jak w jÄ™zyku poetyckim korzystamy ze slawizmów, które przetrwaÅ‚yz mowy potocznej naszych przodków SÅ‚owian).Aczkolwiek pismo linearne B zostaÅ‚o odczytane, prace trwajÄ… nadal.Po pierwszedlatego, że każdy rok przynosi nowe tabliczki znajdowane przez archeologów przy pracachwykopaliskowych w osadach achajskiej Hellady.Po drugie dlatego, że nie wszystko jest do dziÅ› jasne; nie potrafimy nadto odczytaćkilku znaków pisma linearnego B.Po trzecie, nie zostaÅ‚ jeszcze w peÅ‚ni zrekonstruowanysÅ‚ownik i gramatyka jÄ™zyka achajskiego.CaÅ‚kiem niedawno, bo w r.1965, uczony belgijskiJean-Pierre Olivier opublikowaÅ‚ wyniki badaÅ„ pisma linearnego B za pomocÄ… elektronicznejmaszyny cyfrowej.Opracowaniu statystycznemu poddano dziesięć tysiÄ™cy znaków.UzyskanoinformacjÄ™, jak czÄ™sto spotyka siÄ™ takÄ… czy innÄ… sylabÄ™ na poczÄ…tku, w Å›rodku lub koÅ„cuwyrazu, jak czÄ™ste sÄ… wzajemne ich poÅ‚Ä…czenia.Być może, nowe prace uczonych umożliwiÄ…znalezienie wiÄ™kszych podobieÅ„stw miÄ™dzy jÄ™zykiem homerowych poematów i jÄ™zykiempisma linearnego B.HipotezÄ™ o achajskim adresie Iliady i Odysei potwierdzajÄ… równieżliteraturoznawcy.Uczony amerykaÅ„ski M.P.Nilsson wydaÅ‚ książkÄ™ The Minoan-MycenaeanReligion and its Survival in Greek Religion, w której wyraża poglÄ…d, iż epos homerowy byÅ‚poprzedzony cyklem opowieÅ›ci podobnych do ruskich bylin o kniaziu WÅ‚odzimierzu, czy dogermaÅ„skich pieÅ›ni o Nibelungach, i że cykl ten powstaÅ‚ w okresie istnienia kulturymykeÅ„skiej.Uczony wÅ‚oski B.Atticani opublikowaÅ‚ niedawno pracÄ™ na temat Odysei, gdzieudowadnia, że obraz bohatera tego poematu jest misterny i gÅ‚Ä™boko psychologiczny,Å›wiadczÄ…cy o dobrym smaku charakterystycznym dla kultury Pylos i Myken.PIERWSZE WYDANIE HOMERAKlasyczna kultura Hellady siÄ™ga korzeniami do kultury stworzonej przez Achajów,twórców Myken, Tirynsu, bohaterów wojny trojaÅ„skiej.Po odkryciu wspaniaÅ‚ej kultury kreteÅ„skiej, starszej o parÄ™ dziesiÄ…tków stuleci od163achajskiej kultury Grecji, na tÄ™ ostatniÄ… zaczÄ™to patrzeć jako na lokalny, prowincjonalnywariant kultury kreteÅ„skiej.Artur Evans wprost pisaÅ‚: Homer byÅ‚, wÅ‚aÅ›ciwie mówiÄ…c,tÅ‚umaczem, a ilustrowane wydanie jego oryginaÅ‚u wydano niedawno na Kreciei w Mykenach; Å›ciÅ›le mówiÄ…c opracowaÅ‚ on stary epos minojski.JeÅ›li tak jest naprawdÄ™, to trzeba szukać wÅ›ród zabytków pisanych odnalezionychw Grecji kontynentalnej i na Krecie Å›ladów starożytnego eposu minojskiego - pierwszegowydania poematów homerowych.ByÅ‚y one napisane heksametrem i jakież zdziwienie ogarnęło uczonych, kiedyposzczególne wiersze tabliczek znalezionych w Mykenach zabrzmiaÅ‚y w podobny sposób!Czyżby w tekstach pisma linearnego B udaÅ‚o siÄ™ znalezć oryginaÅ‚ Homera?Radość byÅ‚a jednak przedwczesna.Po pierwsze, heksametr pisma linearnego BopowiadaÅ‚ nie o sÅ‚awnych czynach Achajów, lecz o nader praktycznych rzeczach.Po drugie,jak podkreÅ›liÅ‚ w jednym ze swych referatów W.Iwanow, drogÄ… Å›wiadomego czynieÅ›wiadomego nagromadzenia fragmentów wziÄ™tych z jÄ™zyka mówionego, uÅ‚ożonychw okreÅ›lonÄ… formÄ™ poetyckÄ… (stwierdzajÄ… to, nawiasem mówiÄ…c, sami poeci), można napisaćkażdy wiersz.Ale jeÅ›li fraza jÄ™zyka mówionego zbiegnie siÄ™ przypadkowo z wersempoetyckim, to zbieżność taka w wiÄ™kszoÅ›ci przypadków nie jest normÄ… statystycznÄ….Oznacza to, iż zbieżność paru wierszy z tekstów pisma linearnego B, użytych dla celówpraktycznych, z heksametrem homerowym nie daje podstaw, by uznać, iż tabliczki teposiadajÄ… bezpoÅ›redni zwiÄ…zek z tekstami homerowymi, chociaż ta zbieżność może byćinteresujÄ…ca dla wyjaÅ›nienia stopnia bliskoÅ›ci tekstu homerowego z jÄ™zykiem mówionymokresu mykeÅ„skiego.Pismo linearne Achajów byÅ‚o bardzo niedoskonaÅ‚e.Chadwick porównuje je z naszÄ…stenografiÄ….Osoba stenografujÄ…ca Å‚atwo tekst ten odczyta, ale ktoÅ› inny dla zrozumieniatekstu musi znać, choćby w przybliżeniu, treść.StÄ…d Chadwick wyprowadza wniosek, iżwÄ…tpliwe jest, czy Å‚opata archeologa natknie siÄ™ kiedykolwiek na bibliotekÄ™ ksiÄ…gglinianych w postaci tabliczek: czytelnicy musieliby bowiem znać wczeÅ›niej przybliżonÄ…treść książki !WÅ›ród tekstów pisma linearnego B nie udaÅ‚o siÄ™ znalezć nawet listów urzÄ™dowych,a przecież i w Egipcie, i na terenie MiÄ™dzyrzecza, i w Syrii tego okresu epistolografia byÅ‚abardzo rozwiniÄ™ta, a i pismo linearne B nadawaÅ‚o siÄ™ w peÅ‚ni do korespondencji! Chadwicki Ventris pisali do siebie naÅ›ladujÄ…c dialekt mykeÅ„ski, używajÄ…c znaków pisma linearnego B.Oto przykÅ‚ad - pisze Chadwick: Jeden z takich listów wysÅ‚aÅ‚em do Ventrisa z okazjizakoÅ„czenia pracy nad rÄ™kopisem Documents in Mycenaean Greek.W tÅ‚umaczeniu mój list164brzmiaÅ‚ tak: «Jan MichaÅ‚owi pozdrowienie.DziÅ› zÅ‚ożyÅ‚em książkÄ™ w drukarni.Wszystkiegodobrego.Cambridge, 7 czerwca.» Zdaniem adresata list ten byÅ‚o o wiele Å‚atwiej odczytać niżwiÄ™kszość tabliczek
[ Pobierz całość w formacie PDF ]