[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Nie możemy też pominąćstopnia, w jakim mogą istnieć obok siebie społeczeństwa o niezwykle zróżnicowanychpoziomach osiągnięć kulturowych; takie kontrasty występują obecnie na przykładw Australii, gdzie można odkryć epokę kamienia łupanego istniejącą w bliskiejodległości od epoki odrzutowców.Zatem interpretując opisy ibn-Fadlana, niepowinniśmy zakładać istnienia reliktów neandertalskich, chyba że odpowiada to naszejskłonności do fantazjowania .Ostatecznie argumenty te napotykają przeszkodę w postaci samej metody naukowej.Fizyk Gerhard Robbins zauważa, że ściśle mówiąc, nigdy nie można dowieść żadnejhipotezy czy teorii.Można jedynie wykazać ich fałszywość.Kiedy mówimy, że wierzymyw jakąś teorię, znaczy to jedynie tyle, iż nie jesteśmy w stanie wykazać, że teoria ta jestnieprawdziwa nie zaś, iż możemy dowieść, ponad wszelką wątpliwość, że teoria tajest słuszna.Teoria naukowa może istnieć przez całe lata, a nawet wieki, i można gromadzić setkipojedynczych dowodów na jej potwierdzenie.Jednakże ma ona zawsze jakiś słaby punkti wystarczy jedynie małe, sprzeczne z nią odkrycie, aby wprowadzić zamęt, odrzucićhipotezę i domagać się nowej teorii.Nigdy nie wiadomo, kiedy taka sprzecznośćzostanie wykryta.Może zdarzy się to jutro, a może nigdy.Ale historia nauki jest usłanaruinami potężnych budowli, które runęły przez przypadek czy przez jakąś błahostkę .To właśnie miał na myśli Geoffrey Wrightwood, kiedy w roku 1972 na VIIMiędzynarodowym Sympozjum Paleontologii Człowieka w Genewie mówił: Wszystkim, czego potrzebuję, jest jedna czaszka albo fragment czaszki czy kawałekszczęki.Prawdę mówiąc, trzeba mi jednego właściwego zęba i cała debata jestskończona .Zanim taki kostny dowód zostanie odkryty, spekulacje będą kontynuowane, a każdymoże zająć w tym sporze pozycję, jaka odpowiada jego wewnętrznemu poczuciuprawdy. yR�DAAI.yR�DAA PODSTAWOWEYakut ibn-Abdallah, rękopis, leksykon geograficzny, 1400(?); nr 1403A-1589A.Uniwersytecka Biblioteka Archiwaliów, Oslo, Norwegia.Tłum.: Blake Robert, Frye Richard, w: Byzantina Metabyzantina: A Journal ofByzantine and Modern Greek Studies, Nowy Jork 1947.Cook Albert S., Nowy Jork 1947Fraus-Dolus Per, Oslo 1959-1960Jorgensen Olaf, 1971, nie publikowaneNasir Seyed Hossein, 1971, nie publikowane.Rękopis z Sankt-Petersburga, historia lokalna, opublikowana przez Akademięw Sankt-Petersburgu, 1823; nr 233M-278M.Uniwersytecka Biblioteka Archiwaliów,Oslo, Norwegia.Tłum.: Fraus-Dolus Per, Oslo 1959-1960.Stenuit Roger, 1971, nie publikowaneSoletsky V.K., 1971, nie publikowaneAhmad Tusi, rękopis, geografia, 1047, zbiory J.H.Emersona, nr LV 01-114.Uniwersytecka Biblioteka Archiwaliów, Oslo, Norwegia.Tłum.: Fraus-Dolus Per, Oslo, 1959-1960.Nasir Seyed Hossein, 1971, nie publikowaneHitti A.M., 1971, nie publikowaneAmin Razi, rękopis, historia wojen, 1585-1595, zbiory J.H.Emersona; nr LV 207-244.Uniwersytecka Biblioteka Archiwaliów, Oslo, Norwegia.Tłum.: Fraus-Dolus Per, Oslo, 1959-1960.Bendixon Robert, 1971, nie publikowanePorteus Eleanor, 1971, nie publikowaneRękopis z Ksymos, geografia we fragmentach, bez daty, z zapisu majątku A.G.115 Gavrasa; nr 2308T-2348T.Uniwersytecka Biblioteka Archiwaliów, Oslo, Norwegia.Tłum.: Fraus-Dolus Per, Oslo, 1959-1960.Bendixon Robert, 1971, nie publikowanePorteus Eleanor, 1971, nie publikowaneII.yR�DAA DRUGORZDNEBerndt E., Berndt R.H.: An Annotated Bibliography of References to the Manuscript ofibn-Fadlan from 1794 to 1970.Acta Archaeologica, VI: 334-389, 1971.To znakomite zestawienie odsyła zainteresowanego czytelnika do wszystkichdrugorzędnych zródeł, zawierających wzmianki o rękopisie, jakie ukazały się w językach:angielskim, norweskim, szwedzkim, duńskim, rosyjskim, francuskim, hiszpańskimi arabskim we wskazanym okresie.Ogólna liczba wymienionych zródeł wynosi 1042.III.OPRACOWANIA OG�LNENiżej wymienione publikacje są zrozumiałe dla każdego czytelnika i nie wymagająszczególnego przygotowania archeologicznego czy historycznego.Uwzględnionojedynie prace w języku angielskim.Wilson D.M., H�e Vikings, Londyn 1970.Brondsted J., H�e Vikings, Londyn 1960, 1965.Arbman H., H�e Vikings, Londyn 1961.Jones G., A History of the Vikings, Oksford 1968.Sawyer P., H�e Age of the Vikings, Londyn 1962.Foote P.G., Wilson D.M., H�e Viking Achievement, Londyn 1970.Kendrick T.D., A History of the Vikings, Londyn 1930.Azhared Abdul, Necronomicon (wyd.H.P.Lovecra5�), Providence, Rhode Island1934. PRZYPISY1Ibn-Fadlan niedokładnie podaje liczebność i skład swojej wyprawy.Czy ta wyraznaniedbałość wynika z przeświadczenia, że czytelnik zna skład karawany, czy też jest onakonsekwencją zaginięcia fragmentów tekstu, trudno rozstrzygnąć.Przyczyną mogą byćrównież konwencje społeczne, gdyż ibn-Fadlan nigdzie nie stwierdza, że w jego grupiejest więcej niż kilka osób, podczas gdy w rzeczywistości liczyła ona prawdopodobniestu lub więcej ludzi i dwa razy tyle koni i wielbłądów.Ale ibn-Fadlan nie uwzględnia formalnie niewolników, służących i pomniejszych członków karawany
[ Pobierz całość w formacie PDF ]