[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Gdyby jednak żołądek Twój miałna tym ucierpieć, wówczas zaniechaj tych napojów i karm się ogórkami, portulaką, melonemi sałatą.30A v i c e n n a (980 1037) filozof i lekarz arabski, autor słynnego dzieła lekarskiego Kanon , które wwiekach średnich było głównym podręcznikiem medycyny.53 Na teraz nie przychodzi mi nic więcej na myśl.Chyba, w razie gdyby się zanosiło na wy-powiedzenie wojny.Zatem, drogi Tobiaszu, życzę Ci, aby wszystko poszło jak najlepiej, i pozostaję Twoimprzywiązanym bratem.Walter ShandyW obecnych okolicznościach sam Sterne wykreśliłby niewątpliwie artykuł tyczący osiołkai, daleki od doradzania upustów krwi swemu predestynowanemu, zmieniłby tryb sałato ogór-kowy na jak najposilniejszą dietę.Wówczas doradzał wstrzemięzliwość, aby rozporządzać wchwili wojny magiczną potęgą zasobów; podobny w tym do niezrównanego rządu angielskie-go, który w czasie pokoju posiada dwieście okrętów, lecz którego doki mogą w potrzebie do-starczyć podwójnej ilości, gdy idzie o to, aby opanować morza i rozwinąć całą flotę.Mężczyzna należący do szczupłej garstki tych, którym staranne wychowanie uczyniło do-stępną dziedzinę myśli, powinien by zawsze, nim postanowi zawrzeć związki małżeńskie,rozpatrzyć się w swoich siłach fizycznych i moralnych.Aby skutecznie walczyć przeciw bu-rzom, których tyle pokus nie omieszka wzniecić w sercu żony, powinien mąż prócz umie-jętności kochania i prócz majątku, dostatecznego, aby nie znalezć się w żadnej z klas prede-stynowanych posiadać znakomite zdrowie, mnóstwo taktu, dużo rozumu, na tyle dobregosmaku, aby dać uczuć swą wyższość tylko w stosownych okolicznościach, a wreszcie nie-zmierną bystrość wzroku i słuchu.Jeśli posiada piękną twarz, wyniosłą postawę, wejrzenie pełne męskości, a nie zdoła sięutrzymać na wysokości tych obiecujących pozorów, znajdzie się w klasie predestynowanych.Toteż mężczyzna brzydki, ale o fizjonomii pełnej wyrazu, skoro żona potrafi zapomnieć ojego brzydocie, posiadałby najkorzystniejsze warunki do walki z duchem złego.Będzie się starał szczegół zapomniany w liście Sterne'a być zawsze bez zapachu, abynie wzbudzać odrazy.Również będzie czynił bardzo umiarkowany użytek z pachnideł, którezawsze budzą ubliżające podejrzenia.Będzie czuwał nad swym zachowaniem, ważył słowa, tak jakby się ubiegał o względy naj-bardziej niestałej kobiety.Dla niego to uczynił pewien filozof następujące spostrzeżenie: Niejedna kobieta unieszczęśliwiła się na całe życie, zgubiła się, zniesławiła dla człowie-ka, którego pózniej przestała kochać, gdyż zdarzyło mu się brzydko zdejmować ubranie, nie-dbale obciąć paznokieć, włożyć pończochę na wywrót lub niezgrabnie odpiąć guzik .Jednym z najważniejszych jego zadań będzie ukrywać przed żoną prawdziwy stan swegomajątku, aby móc zadowalać przypuszczalne jej fantazje i kaprysy, jak to czynią hojni kawa-lerowie.Wreszcie, rzecz trudna, rzecz wymagająca nadludzkiego panowania nad sobą, winien po-siadać nieograniczoną władzę nad owym osiołkiem, o którym mówi Sterne.Zwierzątko tomusi mu być posłuszne, jak chłop z XIII wieku swemu panu; powinno na rozkaz słuchać imilczeć, iść i zatrzymywać się na każde skinienie.Mąż uzbrojony w te wszystkie przymioty i tak wstępuje w szranki zaledwie z bladym wi-dokiem powodzenia.I jemu, jak innym, grozi niebezpieczeństwo, iż będzie dla żony jedynierodzajem o d p o w i e d z i a l n e g o w y d a w c y. Także coś nowego powiedzą na to poczciwi ludzie, dla których widnokrąg zamyka sięprzy końcu nosa tyle trudu trzeba sobie zadawać dla rzeczy tak prostej jak miłość? Zatemtrzeba przedtem całą szkołę przechodzić, aby być szczęśliwym w małżeństwie? Może rządzałoży nam katedrę miłości, jak świeżo utworzył katedrę prawa publicznego?Oto nasza odpowiedz:Te rozliczne prawidła, tak trudne do określenia, te spostrzeżenia tak drobiazgowe, wska-zówki tak różnorodne zależnie od usposobień i temperamentów znajdują się, wrodzone nieja-ko, w sercach ludzi stworzonych dla miłości, tak jak poczucie formy i łatwość kombinowania54 myśli istnieje w duszy poety, malarza lub muzyka.Mężczyzni, dla których zastosowanie wżyciu wskazówek zebranych w tym rozmyślaniu przedstawiałoby jakikolwiek wysiłek, są znatury predestynowani, tak jak ten, kto nie umie dostrzec stosunku dwóch różnych pojęć, jestgłupcem.Nie ulega wątpliwości, iż miłość ma swoich nieznanych wielkich ludzi, jak wojnama swoich Napoleonów, poezja Andrzejów Chenier, a filozofia Kartezjuszów.Ta ostatnia uwaga mieści w sobie zawiązek odpowiedzi na pytanie, które ludzie zadają so-bie od wieków: Dlaczego szczęśliwe małżeństwo jest tak rzadkim zjawiskiem?Ten fenomen świata moralnego ziszcza się tak rzadko z przyczyny, iż mało jest na świeciegenialnych ludzi.Trwała namiętność to wspaniały dramat, grany przez dwoje aktorów rów-nych talentem; dramat, w którym katastrofami są uczucia, wypadkami pragnienia, w którymcień myśli wystarcza, aby przeobrazić scenę
[ Pobierz całość w formacie PDF ]