[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Wówczas należy ją karcić żelaznym pręcikiem.2.Indowie powiadają, że ptaki te rodzą się tylko w Indiach i z natury swejumieją pozdrawiać według zwyczajów tamtego kraju.Takie, które mają po pięćpalców, są szlachetniejsze, te zaś o trzech palcach pochodzą z podłego rodu.Całaich siła mieści się w dziobie i w głowie, na nie też papuga stara się przyjmowaćrazy, o ile nie może ich uniknąć.169.O PAWIUPaw jest pięknym ptakiem, a chód ma pospolity.Za to głowę ma wężową, głosdiabelski, pierś szafirową i wspaniały, wielobarwny ogon, którym się wielce pysz-ni.Kiedy ujrzy ludzi podziwiających piękno jego ogona, unosi go do góry i roz-kłada, by zyskać ich pochwały, a wtedy odkrywa brzydki zadek, który paskudniepokazuje.Ma w wielkiej pogardzie swe łapy z powodu ich brzydoty.Mięso zaśjego jest bardzo twarde i śmierdzące.153 170.O TURKAWKACHTurkawka to ptak o wielkiej czystości, chętnie gniezdzi się z dala od ludzi; całązimę przebywa w dziuplach drzew z powodu utraty upierzenia.Gniazdo okrywaliśćmi dzwonków, aby wilk nie dobierał się do piskląt, wilk bowiem nie ośmielisię przyjść tam, gdzie znajduje się to ziele.I wiedzcie, że turkawka tak kochaswojego towarzysza, że gdy ten w jakiś sposób zaginie, nie szuka wcale innegomałżonka i dochowuje wiary bądz dzięki cnocie czystości, bądz dlatego, że manadzieję jego powrotu.171.O SPACH1.Sęp to wielki ptak podobny do orła, wyczuwa nozdrzami zapach lepiej niżjakiekolwiek inne stworzenie na świecie i nawet zza morza wyczuje padlinę.Ci,którzy do tego przywykli, opowiadają, że sępy towarzyszą armiom tam, gdziemożna się spodziewać wielkiej ilości trupów; w ten sposób zgadują, że znacznaliczba ludzi lub zwierząt będzie w takiej armii zabita.2.Wielu mówi, że u sępów samce nie łączą się z samicami, lecz bez obłapianiasię płodzą i wydają na świat młode, które żyją tak długo, że dopiero po stu latachżycie ich się kończy.Ponieważ sępy są ciężkie, wolą chodzić po ziemi niż latać.Padlinę jedzą tylko wtedy, gdy najpierw porwą ją w górę z ziemi.172.O STRUSIACH1.Strusie to wielkie zwierzęta przypominające ptaki swymi skrzydłami i upie-rzeniem, z łap zaś podobne do wielbłąda.Struś nie lata, gdyż jest ciężki i ociężałydzięki swej kompleksji, z powodu której ma on również pamięć tak krótką, że nieprzypomina sobie rzeczy minionych.2.Otóż zwykle w lecie, mniej więcej w czerwcu, sama natura jak gdyby napo-mina strusia, że pora pomyśleć o potomstwie.Zledzi on wówczas gwiazdę zwanąWirgiliusz, a kiedy zaczyna się ona wznosić, struś składa jaja i przykrywa je pia-skiem, następnie zaś odchodzi, by zająć się swoimi sprawami, i nie pamięta jużani trochę o złożonych jajkach.Ciepło słoneczne i piękna pogoda robią swojei ogrzewają to, co powinna ogrzać matka, aż wreszcie wylęgają się pisklęta takduże, że od razu potrafią zadbać o własne potrzeby.3.Rodzice natomiast, odnalazłszy swe dzieci, zamiast zgodnie ze swą powin-nością karmić je i wychowywać, znęcają się nad nimi i traktują je tak okrutnie,jak tylko potrafią.I wiedzcie, że przeciw lenistwu, jakie natura im dała, obdarzyłaje ona również dwoma pazurami i skrzydłami, aby same biły się nimi i kłuły nibyostrogami, kiedy muszą iść.154 4.Wiedzcie też, że gardło strusia jest właściwie żołądkiem, w którym zatrzy-muje on pokarm.Struś ma tak gorącą naturę, że połyka żelazo, wprowadza jedo żołądka i tam trawi.Tłuszcz strusia jest wielce skuteczny na wszystkie bólekończyn.173.O KOGUCIE1.Kogut jest ptakiem domowym, przebywa stale u ludzi, pianiem swym ogła-sza godziny dnia i nocy oraz zmiany pogody.I dzieje się tak, że w nocy pieje ongłośniej i bardziej zadziornie, a bliżej dnia jego śpiew staje się czystszy i łagod-niejszy; zanim zapieje, bije skrzydłami.2.Jest to jedyny ptak na świecie, któremu wycina się jądra i robi z niego ka-płona, o mięsie bardzo zdrowym i dobrym w lecie.Kura zaś jest najsmaczniejszaw zimie, w lecie bowiem wszystkie kury wysiadują jajka i strzegą piskląt, a przezte troski chorują, starzeją się i wypadają im pióra.Dlatego pan domu powinienwybierać kury czarne lub szare, a unikać białych; musi też je karmić na wpół ugo-towanym jęczmieniem, dzięki czemu będą znosiły jajka duże i w wielkiej ilości.A kiedy zima minie i pan będzie chciał mieć kurczęta, musi nauczyć służbę, żeliczba jajek powinna być nieparzysta i że trzeba podłożyć je, kiedy księżyc wzra-sta, to znaczy między dziewiątym i piętnastym dniem księżycowym.3.Tu jednak zakończymy opowieść o ptakach i ich naturze, aby powiedziećnieco o naturze zwierząt, a najpierw o lwie, który jest między nimi królem i pa-nem.174.O LWIE1.Nazwa lwa pochodzi z języka Greków, a znaczy tyle co król w naszej mo-wie.Lew bowiem jest zwany królem zwierząt, ponieważ kiedy on ryczy, wszyst-kie stworzenia uciekają, jakby je śmierć ścigała, a kręgu, który zakreśla swoimogonem, żadne zwierzę nie ośmiela się przekroczyć.2
[ Pobierz całość w formacie PDF ]